SSDH – Việc Nga sáp nhập Crimea hồi tháng 3.2014 đang có một hệ quả: Sinh viên Crimea chiếm suất đại học của sinh viên Nga, theo phóng sự của Reuters.
Sinh viên ở một đại học Moscow
Alexandra Kartokhina luôn mơ được học ở thành phố lớn. Cô vào một trường Nga ở quê hương Crimea để thực hiện tham vọng học đại học ở St. Petersburg.
Nhưng sau khi có một suất đại học ở thành phố lớn hàng thứ hai Nga này, cô phải đối phó với những cáo buộc sinh viên Crimea chiếm suất đại học của sinh viên Nga.
Kartokhina cho rằng đó là một sự chỉ trích bất công, nhất là khi cô đã vượt qua các kỳ thi cấp quốc gia để có được chỗ đại học đúng ý muốn, khác với đa số sinh viên Crimea học hệ thống giáo dục Ukraine.
Kartokhina nói quy chế đặc biệt dành cho sinh viên Crimea sẽ không “thọ lâu”, và cần cho phép học sinh thi vào các đại học mà không phải mất nhiều năm học lại để tham gia các kỳ thi cấp quốc gia của Nga.
Cô nói: “Về những tranh cãi vặt rằng sinh viên Crimea chiếm chỗ của sinh viên Nga, tôi chỉ có thể nói điều đó hoàn toàn phi lý”, chỉ ra rằng số suất đại học cho sinh viên Crimea chỉ là số suất tăng thêm, không chiếm số suất dành cho sinh viên Nga.
Bên cạnh đó, chỉ có một số ít học bổng cấp cho sinh viên Crimea ở một số khoa và một số đại học Nga.
Gần một năm sau khi Nga sáp nhập Crimea, trải nghiệm của Kartokhina cho thấy sự bất mãn nơi dân Nga.
Hiện có một cuộc cạnh tranh và thường tốn kém trong việc có chỗ trong số trường đại học “ngon” ngày càng giảm ở Nga. Việc ráng có học bổng (không phải đóng học phí) càng là thử thách, khi những bậc phụ huynh thường phải chi khoản tiền lớn cho con cái họ tốt nghiệp hoặc có điểm cao.
Yêu nước, nhưng không có suất học bổng?
Khi nền kinh tế Nga hướng vào suy thoái, cùng nền giáo dục Nga bị cắt giảm ngân sách, dòng sinh viên Crimea tạo thêm sự bực bội cho dân Nga đã phải đóng thuế cho việc sáp nhập Crimea.
Katya người Moscow đã cho một tạp chí địa phương biết:
“Tại nhiều đại học mà tôi đến xin vào học, họ đã giảm số học bổng vì sinh viên Crimea và tôi không có cửa xin được học bổng”.
Cô giấu tên, như nhiều người khác, vì sợ bị đánh giá là không yêu nước.
Ngày 18.3.2014, khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ký lệnh sáp nhập Crimea, ông tuyên bố đó là một cuộc hồi cố quốc của bán đảo Crimea, vốn từng được lãnh đạo Liên Xô trao cho Ukraine quản lý hồi những năm 1950.
Từ tuyên bố của ông Putin, tinh thần yêu nước vẫn lên cao, với hơn 80% dân Nga ủng hộ việc sáp nhập này, qua các cuộc thăm dò dư luận.
Moscow nhanh chóng khẳng định quyền lực để gạt hẳn toàn bộ hệ thống Ukraine, tạo sự ổn định ở Crimea bằng những chính sách như tăng lương hưu trí và tăng lương công chức.
Các quan chức nói Crimea nên hoàn toàn hòa nhập vào hệ thống Nga từ năm 2016. Trong khi đó, Bộ Giáo dục Nga nói: Các đại học có hơn 50 suất học bổng sẽ dành từ 2% đến 5% số học bổng này cho sinh viên Crimea.
Nhưng cái giá phải trả khá cao. Việc phương tây cấm vận Nga và vu cáo Nga chiếm Crimea trái phép, cùng giá dầu giảm mạnh đã làm rúng động sự ổn định kinh tế từ khi ông Putin nắm quyền lực năm 2000.
Nga đang trượt vào suy thoái,giá lương thực tăng cao và năm 2014, có 151, 5 tỉ USD đầu tư được rút khỏi Nga.
Chi giáo dục thấp và không hiệu quả
Với nguồn ngân sách thiếu khoảng 45 tỉ USD trong năm nay-chủ yếu do giá dầu thô Nga xuất khẩu bị rớt giá mạnh-chính phủ đã phải cắt giảm nhiều khoản chi, gồm chi giáo dục.
Ông Putin từng hứa chi mạnh cho an sinh xã hội, nhất là cho hàng triệu cụ hưu trí Nga vốn là lực lượng ủng hộ ông mạnh nhất.
Nhưng rõ ràng giáo dục bị giảm chi ngân sách mạnh, “sẽ phải sống với nguồn kinh phí eo hẹp từ một nguồn ngân sách đã rất thấp”, theo Vladimir Knyaginin, chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu chiến lược Tây-Bắc.
Năm 2014, Nga chi khoảng 4% GDP cho giáo dục, thấp hơn Mỹ (5,1%) sau nhiều năm không chú trọng. Trước khi Liên Xô sụpđổ năm 1991, giáo dục và quốc phòng được xem là “vũ khí” của thời Chiến tranh Lạnh nên được chi ngân sách cao.
Dù dân Nga có tỷ lệ học đại học cao, Nga bị chê là có trình độ giáo dục tệ nhất theo Reuters.
Nhiều chủ lao động đã chỉ trích hệ thống giáo dục cho phép sinh viên “mua bằng” mà không phải học nhiều.
Yaroslavl Kuzminov thuộc ban giám hiệu Cao đẳng kinh tế Moscow, nói từ lâu Nga bị cảnh chi giáo dục thấp và không hiệu quả.
Khi dự một hội nghị hồi tháng 1, ông nói: “Chi 60.000 rúp (900 USD) mỗi năm cho một sinh viên là điều phi lý từ 20 năm qua. Điều cần thiết là phải tăng gấp đôi số tiền này”.
Ông nói thêm rằng chi giáo dục cần thêm 150-200 tỉ rúp/năm.
Nhưng khi các khoản chi khác bị cắt, cuộc đua giành vài chỗ “ngon”ở các đại học trở nên khốc liệt hơn.
Và sinh viên Crimea có thể phải chịu nhiều chỉ trích hơn. Kartokhina kết luận:
“Hầu hết các bạn học cùng năm với tôi đều tìm đến các đại học Nga. Nhưng tôi phải nói đấy không phải vì Crimea trở thành một phần lãnh thổ Nga.Họ đã quyết định đi học Nga từ trước. Và điều thú vị là nhiều người vẫn sống ở Crimea sau khi sáp nhập vào Nga”.
Nguồn: Reuters
