Sẵn sàng du học – Vấn đề về visa lao động H-1B hiện đang là một bài toán hóc búa mà các nhà tuyển dụng, chính trị gia và nhà giáo dục Mỹ luôn cố gắng để giải quyết. Thường thì trong những năm gần đây, Dịch vụ Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (US Citizenship and Immigration Services), chỉ trong vài ngày, đã có thể nhận đủ lượng đơn xin visa. Trong năm tài chính 2018, đã có 199.000 đơn xin được nộp vào trong khi đó chỉ có 85.000 vị trí trống.
Cạnh tranh gay gắt
Có thời hạn trong vòng 3 năm, visa H1-B được thiết kế cho phép các nhà tuyển dụng Hoa Kỳ đưa lao động có tay nghề cao vào trong nước làm việc. Nó được giới hạn trong các ngành nghề chuyên môn như kiến trúc, luật, y, tuy nhiên chủ yếu được các công ty công nghệ cao sử dụng để tuyển dụng những người có kỹ năng về công nghệ và máy tính. Như vậy, visa này được sử dụng bởi rất nhiều du học sinh trong ngành STEM muốn ở lại Mỹ làm việc sau khi tốt nghiệp.
Hiện tại, số lượng H-1B được giới hạn ở mức 65.000 mỗi năm. Bên cạnh đó, có 20.000 suất dành cho những sinh viên có trình độ cao tốt nghiệp từ các trường đại học Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nhu cầu thì luôn vượt xa cung. Điều này có nghĩa là sinh viên quốc tế không nên hy vọng vào việc có thể dựa vào một đơn xin visa thành công để đặt nền móng cho sự nghiệp của mình tại Mỹ sau khi tốt nghiệp.
Các quy định bị thắt chặt
Ông Eddie West, giám đốc các chương trình quốc tế tại trường UC Berkeley Extension, Đại học mở rộng California Berkeley Mỹ, nói: "Có rất nhiều nhân tài từ nước ngoài không được chấp nhận làm việc ở Mỹ và đồng thời các nhà tuyển dụng cũng bị từ chối bởi vì mức giới hạn thị thực quá thấp.”
Vào tháng 4 năm 2017, với chính sách "Mua hàng Mỹ, Thuê người Mỹ", Trump tuyên bố visa H-1B nên được trao cho những ứng viên có kỹ năng và được trả lương cao nhất, tuy nhiên không thể được sử dụng để thay thế cho người Mỹ.”
Vào tháng 2, Sở Nhập tịch và Di trú Hoa Kỳ USCIS đã thắt chặt các quy tắc hành chính trong việc đưa lao động hợp đồng trên thị thực H-1B tới bên thứ ba. Các luật sư cho rằng điều này có thể gây khó khăn cho các công ty sử dụng tuyển dụng thuê ngoài qua H-1B, tuy nhiên sinh viên quốc tế không bị ảnh hưởng.
Lindsay Addington, giám đốc của các sáng kiến quốc tế tại Hiệp hội Tư vấn Tuyển sinh Đại học, cho rằng mối lo ở đây là "không hề có sự đảm bảo về những lợi ích mà sinh viên quốc tế mong chờ sẽ nhận được". Hạn chế về cơ hội ở lại làm việc sau tốt nghiệp sẽ "ảnh hưởng đáng kể đến sự thu hút các sinh viên tốt nhất trên thế giới tới Hoa Kỳ ".
Chính quyền đang cân nhắc việc loại bỏ phần mở rộng cho phép những người xin visa nộp đơn xin thẻ xanh để ở lại trong nước trong khi đơn của họ đang được giải quyết, ngay cả khi visa của họ đã hết hạn. Điều này có thể buộc họ phải về nước cho đến khi đơn của họ được xét duyệt.
Tình hình liệu có thể được thay đổi ?
Giữa những tin đồn, hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã đưa ra một dự luật có thể giải bài toán H-1B theo một hướng hoàn toàn khác. Vào tháng 1, Orrin Hatch của bang Utah và Jeff Flake của bang Arizona đã đưa ra Dự luật Đổi mới Nhập cư (I-Squared), sẽ mở rộng thay vì hạn chế hạn ngạch H-1B. Nếu nó được thông qua, sinh viên quốc tế có thể là một trong những người hưởng lợi lớn nhất của chính sách mới này.
Nó sẽ loại bỏ giới hạn đối với thị thực H-1B đối với những người có bằng cấp tiên tiến tại Hoa Kỳ. Mức giới hạn hàng năm của các loại visa H-1B thông thường sẽ tăng từ 65.000 lên 85.000, với khả năng bổ sung thêm đến 110.000 suất để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Các ứng viên có bằng cấp STEM của Mỹ và sinh viên có bằng tiến sĩ từ bất kỳ nước nào sẽ được ưu tiên trong chương trình xổ số visa. Dự luật cũng cho phép sinh viên xin thị thực F-1 để nộp đơn xin thường trú trong khi vẫn đang thực hiện nghiên cứu của mình.
Dự luật này được ủng hộ bởi các gã khổng lồ công nghệ Microsoft và Facebook, nhưng điều đó không quan trọng. Những đạo luật tương tự đã được đưa ra trong hai cuộc Đại hội cuối cùng, nhưng không thành công vì nó bị coi là một mối đe dọa đối với việc làm của người Mỹ.
Hatch và Flake đã cố gắng để vượt lên những lời chỉ trích như vậy bằng cách định hình nó như là một cơ hội để thúc đẩy đổi mới trong khi vẫn thắt chặt quy định. Hình phạt sẽ được đưa ra với những ông chủ có ý định "tích trữ" visa, và loại bỏ nhiều miễn trừ liên quan đến tiền lương và trình độ của ứng viên, điều cho phép các ông chủ tránh các yêu cầu tuyển dụng nhất định.
Chi phí xin visa cũng sẽ tăng. Thông báo về dự luật vào ngày 25 tháng 1, Hatch cho biết nguồn thu này sẽ tạo ra 1 tỷ đô la cho giáo dục STEM trong nước, đây sẽ là "một chiến thắng cho tất cả các bên".
Nhưng thực tế là việc khắc phục những sai sót trong hệ thống H-1B có thể không đủ để gây dựng lại sự chắc chắn về những lợi ích của việc học tập ở Mỹ đã bị xói mòn trong những năm gần đây. Việc cấm du lịch gần đây và thay đổi các chính sách kiểm tra đã tạo ra một cảm giác rằng Mỹ không còn hoan nghênh sinh viên quốc tế. Sự thay đổi có thể xảy ra tiếp theo là gì? "
Người dịch: Hải Yến (SSDH)
