SSDH – Khi làm đơn nộp vào United World College (UWC), Mỹ, mình cũng lần đầu tiên tập viết bài tiểu luận (essays) kể về bản thân.
Những bản nháp đầu tiên thực sự là thảm họa với vô số những lỗi cơ bản mắc phải (không phải lỗi chính tả hay ngữ pháp, mà là về nội dung).
Vì những essays là bài viết của các bạn, nên mình khuyên chỉ xem bài viết này như tài liệu tham khảo, chứ không phải bài hướng dẫn hay luật lệ gì mà các bạn phải tuân theo một cách tuyệt đối.
Let’s begin!
Du học sinh châu Âu đầu tiên tại trường đại học hàng đầu ở Triều Tiên chia sẻ về cuộc sống tại đất nước được xem là bí ẩn nhất thế giới.
Đề bài là: “Please write a statement of not more than 300 words explaining why you deserve to study at United World College, describing both what you might contribute to the College and what you would hope to gain from your experience there”.
United World College, nơi tác giả bài viết từng học.
Don’t try too hard to be creative
Có những đề bài sẽ tạo chỗ cho bạn sử dụng trí tưởng tượng của mình, chẳng hạn như đề essay còn lại trong đơn UWC: “Please write a letter to yourself after 20 years”.
Tuy nhiên, với đề bài như ở trên, điều quan trọng hơn hết là bạn phải trả lời thật cụ thể ba câu hỏi: (1) why you deserve to study at a UWC; (2) what can you contribute to UWC; (3) what you would hope to gain from a UWC?
Nếu bạn có thể trả lời được 3 câu hỏi trên một cách rõ ràng, cụ thể thì xem như bài essay đã khá thành công. Giả sử như có một bạn viết đoạn văn sau để trả lời câu hỏi (3):
“At UWC, I hope to make friends with students from other parts of the world who can share with me their life stories, the uniqueness of their cultures, and their interesting perspectives, those that I could never know of where I come from. I have had this desire to have global friends since childhood because my neighbor was a foreigner from Latin America, and the stories he told never ceased to amaze me. Those stories inspired me to keep learning about other cultures.”
Đoạn văn này có hoàn hảo không? Không. Đoạn văn này có trả lời được câu hỏi (3) không? Có, và trả lời một cách khá cụ thể. Giả sử như bạn viết một phiên bản khác: “A day in November 1995, a Latin American immigrant became my neighbor, and it changed my life. Coming to live in a strange country, his only keepsake of his motherland was the memories and stories that continue to live on in him. From time to time, he would tell me those stories. Each time, I would come to his house, sit down with a cup of hot tea, and let him take me on an adventure in some far, far away land. The stories were so interesting and inspiring that every night I would dream of having friends from all over the world who could keep telling me stories about exotic places. That is why when I read about UWC, I knew right away that this is the perfect place for me…”
Đoạn văn này có thú vị hơn đoạn văn trước không? Chắc có. Tuy nhiên, đoạn văn này tốn khá nhiều từ để có thể đi đến kết luận và ý chính mà bạn muốn diễn đạt.
Người đọc, trong suốt 100 từ đầu tiên, bạn sẽ phải thắc mắc không biết muốn viết về điều gì. Đôi khi, để viết được một bài sáng tạo, bạn sẽ phải viết nhiều hơn bình thường.
Nên nhớ bạn chỉ có 300 từ để trả lời 3 câu hỏi. Vậy nên, nếu có thể, hãy viết ngắn và sáng tạo và trả lời đầy đủ. Nếu bị giới hạn vì số lượng từ, bạn nên trả lời đơn giản mà đầy đủ hơn là cố gắng viết quá dài.
Write about yourself
Một điều mà các bạn hay làm (hồi xưa mình cũng mắc lỗi này) là dành nhiều thời gian viết về học bổng đang muốn nhận thay vì viết về bản thân.
Chẳng hạn như:
“I believe that UWC is an excellent opportunity that could make my dream come true. With the excellent IB education, teachers who are very passionate about their students, classmates who never cease to inspire, the UWC will prepare me very well for whatever comes ahead in life.”
Bạn phải tự hỏi, đọc xong đoạn văn ở trên, ủy ban tuyển chọn sẽ biết được gì về bạn. Người đọc sẽ cảm thấy khó hiểu, không biết giấc mơ được nhắc tới là gì, không biết người viết muốn làm gì. Nói cách khác, bạn dành khoảng 40 từ để viết một đoạn văn mà không mang lại hiệu quả. Khi viết luận, một điều rất tự nhiên là các bạn sẽ nói tốt về học bổng đang nộp đơn ứng thí. Mình chỉ có một số ý kiến thế này:
(1) Tất nhiên ủy ban tuyển chọn hiểu rõ và biết học bổng đó tốt như thế nào, vì vậy bạn không cần lặp lại điều mà “cả nhà đều biết” nữa;
(2) Bạn chưa đến học ở UWC, vì vậy không thể nói về UWC một cách chắc chắn như vậy được. Thử cân nhắc lại xem sao và nên nhớ bạn chỉ có 300 từ.
Avoid using adjective
Điều này mình đọc được ở đâu đó khi viết college essay. Thực ra, ngay cả khi viết tiếng Việt, sử dụng quá nhiều tính từ để nói về bản thân cũng sẽ khiến người đọc cảm thấy khó chịu. Giả sử đang nói chuyện với một người, mà người ấy bảo: “Mình rất là thân thiện. Mình rất tốt bụng. Mình rất tự tin về những phẩm chất tốt đẹp của bản thân mình”.
Bạn sẽ cảm thấy như thế nào? Có khó chịu không?
Thực tế, khá nhiều người viết như thế trong bài luận tiếng Anh: “I am a friendly person. I am very generous, too. I am very confident about my good qualifications”.
Nghe có vẻ không khó chịu như khi các bạn đọc tiếng Việt đúng không? Tuy nhiên, đối với người sử dụng tiếng Anh thường xuyên (ủy ban tuyển chọn chẳng hạn), những câu như thế này có vẻ không phù hợp. Đôi khi, nó sẽ tạo ra cảm giác người viết kiêu căng, tự phụ.
Vậy làm sao để nói với ủy ban tuyển chọn rằng bạn là ứng viên tốt mà không cần phải nói tốt về bản thân? Rất đơn giản: Sử dụng động từ!
Các bạn hãy kể cho ủy ban tuyển chọn về những việc bạn đã làm mà khi đọc xong, người ta phải đồng ý rằng người viết có những phẩm chất cụ thể.
Chẳng hạn như thay vì khoe “I am a very generous person”, bạn có thể viết “Every Friday, I volunteer at the local Soup Kitchen, where we use ingredients donated by donors to make free soup for homeless people”.
Người đọc sẽ phải thán phục “bạn này rất tốt bụng, sẵn lòng dành thời gian để giúp đỡ người khác”. Như vậy, bạn đã đạt được mục đích quảng bá về lòng tốt của mình mà không phải khiến người khác có cảm giác đang tự kiêu.
Be Honest
Không những phải thành thực với ủy ban tuyển chọn, mà bạn còn phải thành thực với bản thân mình. Bạn chỉ có thể thuyết phục người khác nếu thuyết phục được bản thân mình.
Giả như bạn muốn viết về việc thích tìm hiểu những nền văn hóa khác, trước hết bạn phải ngẫm về bản thân xem mình có THẬT SỰ thích tìm hiểu những nền văn hóa khác không.
Các bạn nên xem quá trình làm đơn này như một cơ hội để mình ngẫm lại bản thân xem mình là ai, muốn gì, tốt ở những điểm nào, khuyết điểm ở đâu… Những đề mà ủy ban tuyển chọn đặt ra không chỉ đơn thuần là hỏi bạn, mà còn để bạn tự hỏi bản thân mình.
Chúc các bạn may mắn và có một kỳ tuyển chọn thành công!
Nguồn: Zing
