SSDH – Bài viết sau đây có thể sẽ cho bạn một cái nhìn rõ ràng và sáng suốt hơn khi đứng trước việc chọn trường ở Mỹ.
5 năm về trước, khi nộp hồ sơ xin học bổng đại học Mỹ, mình chỉ cầu mong được cho học bổng ở 1 trường đại học của Mỹ. Thế nhưng, cuộc đời đưa đẩy đã cho mình cơ hội lựa chọn giữa 7 học bổng đại học khác nhau. Được nhận vào đại học đã là một chuyện khó, sau khi được nhận rồi, việc lựa chọn ngôi trường xứng đáng nhất để mình dành 4 năm của cuộc đời ở đấy dường như lại là một vấn đề còn cân não hơn.
Tuần này, mình được nghe tin vui từ nhiều em học sinh tài năng vừa được nhận ở cùng lúc nhiều đại học ở Mỹ. Có em đã biết khá rõ mình sẽ chọn trường nào, nhưng có em cũng ít chắc chắn hơn. Qua bài này, mình hy vọng có thể đóng góp kinh nghiệm của một người đi trước, và có thể ý kiến của mình sẽ khác hơn những điều các em thường được khuyên một xíu.
Sau đây là những điều mình nghĩ là các yếu tố quan trọng, xếp theo thứ tự ưu tiên:
1. Môi trường học tập và “văn hóa” của trường
Người ta, khi nói về chuyện chọn trường, chắc sẽ khuyên bạn về chuyện “học” trước tiên. Quan điểm của mình hơi khác mọi người một xíu: càng quan trọng về chuyện học, các bạn càng cần quan tâm đến yếu tố môi trường làm việc của nhà trường. Nếu một ngôi trường nổi tiếng áp lực và căng thẳng, và bạn không phải là tuýp người làm việc tốt dưới áp lực, thì bạn không nên chọn ngôi trường ấy dù nó có xếp hạng cao đến đâu.
MIT là ngôi trường yêu thích của mình khi nộp đơn vào đại học. Sau khi được nhận, mình có cơ hội đến thăm MIT và được chứng kiến một môi trường sống rất hấp dẫn: ai nấy cũng khá “độc đáo” và rất đam mê việc mình làm. Các anh chị cho mình ăn kem đông lạnh bằng Nitơ lỏng, dạy cách xây nhà, cách đập nhà, vân vân. Thế nhưng, mình cũng chứng kiến một anh học sinh làm bài tập liền tù tì không ngủ trong vòng 36 tiếng đồng hồ, cũng như nhiều anh chị năm cuối nói “muốn tốt nghiệp MIT càng nhanh càng tốt.”
Ngược lại, khi đến ĐH Princeton, mình chứng kiến một môi trường vui vẻ, tự nhiên hơn. Princeton thiếu những điều độc đáo của MIT, nhưng mình lại thích cách học sinh ngồi quây quần với nhau nghe một buổi nhạc rock ngoài trời, rồi cách nhiều học sinh “học về ngày, hát a cappella về đêm” vân vân. Rồi mình lại có cảm giác mình sẽ hợp với cái môi trường nhẹ nhàng đó hơn.
Điều may mắn là, thông thường, khi bạn đã được trường nào nhận nghĩa là nhà trường tin rằng bạn sẽ đủ sức kham nổi cuộc sống và học tập ở trường đó. Ngoài ra, việc thích môi trường nào phụ thuộc nhiều vào sở thích riêng của mỗi người. Tuy nhiên, điều quan trọng là các bạn hãy tự hỏi, “học ở đâu sẽ làm mình vui vẻ nhất trong 4 năm đại học?”.
2. Trường đại học hay trường cao học?
Hầu hết các trường ĐH Mỹ đào tạo song song hệ đại học và cao học. Có nhiều trường xếp hạng cao hơn vì có nhiều khoa tốt, nhưng họ lại dành nhiều tập trung và ưu đãi vào nghiên cứu và đào tạo hệ thạc sĩ, tiến sĩ hơn là sinh viên đại học. Ngược lại, có nhiều trường khác nổi tiếng về ưu ái cho sinh viên đại học nhiều hơn.
Chẳng hạn như, nội trong khối Ivy League, ĐH Princeton và ĐH Dartmouth nổi tiếng là những trường “tốt với sinh viên,” vì họ phân bổ nhiều giáo sư nổi tiếng giỏi dạy các lớp sinh viên thay vì các lớp cao học. Họ cũng có nhiều nguồn tiền để giúp sinh viên nghiên cứu và làm nhiều dự án ở nhiều nước khác nhau, trong khi chính sách đối với các nghiên cứu sinh có thể eo hẹp hơn.
Khi mình nói chuyện với giáo sư Gregory Mankiw, một nhà kinh tế học nổi tiếng của ĐH Harvard và cũng là cựu sinh viên của ĐH Princeton, ông nói thẳng ngay: “Tất cả chúng ta đều phải đồng ý là Princeton là một trường thiên vị tụi sinh viên đại học hơn hẳn! Bằng chứng là học sinh cao học bị xếp vào ở một khu cách xa trường cả vài cây số!”
3. Thứ hạng
Mình không phải là fan của việc đánh giá một trường qua thứ hạng, nhưng các nhà tuyển dụng hay mối làm ăn sau này của bạn sẽ đánh giá bạn qua thứ hạng của ngôi trường bạn học! Không phải ngẫu nhiên mà ứng cử viên tổng thống Mỹ Donald Trump luôn cố khoe rằng ông từng học ở trường Wharton – một trường kinh doanh nổi tiếng.
Một ví dụ nữa là khi mình và một nhóm 14 bạn khác muốn nghiên cứu về khủng hoảng kinh tế ở Florida, chúng mình chỉ đã viết thư cho chính quyền thành phố và bang, và được tiếp đãi rất chu đáo, thậm chí ăn trưa với thị trưởng các thành phố. Một lần nữa – mình không thích cách người ta đánh giá mọi thứ qua thứ hạng hay cái tên – nhưng một sự thật không thể phủ nhận là cái tên trường sẽ tạo nhiều thuận lợi cho công việc của bạn sau này.
4. Độ tốt của khoa/ngành mình muốn học
Nếu bạn biết rõ mình muốn học cái gì, thì tất nhiên bạn nên nghiên cứu kĩ về khoa đó hơn là đánh giá trường tổng quát chung chung. Đặc biệt, nếu bạn muốn học tiếp lên tiến sĩ ở Mỹ, việc học ở một khoa tốt có một điểm lợi là bạn có thể tiếp cận nhiều giáo sư có tiếng tăm, và điều này là hết sức quan trọng vì thư giới thiệu từ giáo sư nổi tiếng là mang tính quyết định bạn sẽ được nhận vào học cao học ở đâu.
Tuy nhiên, lý do tại sao mình đặt yếu tố này ở thứ 4 là vì trong hầu hết mọi trường hợp, trình độ của một đứa sinh viên đại học sẽ không đủ để nhận ra sự khác biệt giữa khoa của các trường khác nhau. Ví dụ như, khoa toán ở trường X có thể tốt hơn trường Y một tí, nhưng ở mức đại học, sự khác biệt này có thể không quan trọng lắm với bạn! Điều này chỉ quan trọng khi bạn học tiến sĩ thôi. Vậy nên nếu phải đánh đổi, mình sẽ ưu tiên 3 điều ở trên hơn.
5. Vị trí địa lý
Mình rất yêu trường đại học của mình, ĐH Princeton. Nhưng mình cực kỳ ghét thành phố Princeton, vì hầu như không có gì để làm hay giải trí ở đây cả. Lúc mới chọn trường, mình cảm thấy yêu thành phố này vì nó xa xôi hẻo lánh và yên bình. Sau 4 năm, mình ghét nó vì lý do tương tự.
Mình đã không nghĩ vị trí địa lý nên là một yếu tố quan trọng trong việc chọn trường. Tuy nhiên, ý kiến của mình đã thay đổi. Vị trí địa lý quan trọng vì nó ảnh hưởng tới yếu tố 1 – môi trường học tập – mà mình đã nêu ra. Vậy nên bạn cũng hãy cân nhắc điều này thật kỹ khi đưa ra quyết định của mình. Hãy tự hỏi không chỉ “Mình có thích địa điểm này không”, mà còn “vài năm sau, mình có còn thích địa điểm này không?”
Ở trên là 5 lý do mà đã ảnh hưởng ít nhiều đến quyết định chọn trường đại học của mình. Những điều này chỉ đúng trên tư tưởng, còn chi tiết như thế nào mình nghĩ còn phụ thuộc rất nhiều vào sở thích, tính cách của mỗi người. Chúc các bạn chọn được một ngôi nhà cho 4 năm tiếp theo trong đời của mình.
Nguồn: Kênh Trí Thức
