Lê Võ Phương Mai đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ kinh tế ở Vương quốc Anh, cô là người phản biện lại mô hình kinh tế Âu – Mỹ và đưa ra một mô hình mới hoàn hảo hơn.
Sinh ở Hà Nội, năm 12 tuổi, Mai theo bố mẹ sang Nga sống ở thành phố Saint Petersburg. Cô luôn đứng đầu lớp ở tất cả các cấp học tại thành phố này.
Tốt nghiệp trung học, Mai sang Vương quốc Anh học dự bị đại học ở trường Bellerbys, thành phố Brighton.
Sau khi hoàn thành chương trình, Mai có đủ điều kiện để vào thẳng những trường danh tiếng hàng đầu thế giới như Cambridge, Oxford, nhưng Mai lại chọn Khoa Kinh tế Đại học Cardiff vì trường này có thời gian học ngắn hơn so với các trường danh tiếng trên. Mới 18 tuổi, nhưng cô đã nghĩ đến việc dành thời gian chinh phục những đỉnh Olympia phía trước.
Bốn năm liền ở Cardiff, Lê Võ Phương Mai là sinh viên Việt Nam duy nhất đứng đầu khóa. Tốt nghiệp đại học năm 2003, Mai trở thành sinh viên đầu tiên của trường Cardiff được đặc cách học ngay bậc tiến sỹ mà không cần phải học qua bậc thạc sỹ.
Sau khi bảo vệ xuất sắc luận án tiến sỹ, Mai nhận được một suất học bổng trị giá tới 200.000 bảng Anh (khoảng trên 300.000 USD) cho đề tài nghiên cứu sau tiến sỹ (pos-doc) về các mô hình kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ.
Học bổng này rất uy tín, do Bộ Giáo dục Vương quốc Anh cấp, chỉ dành tối đa 15 suất cho lĩnh vực kinh tế. Điều kiện chọn lọc rất khắt khe, trong đó người xin cấp học bổng phải đưa ra được những đề tài nghiên cứu có sức thuyết phục.
Mai nhận được suất học bổng – niềm mơ ước của các tiến sĩ Âu – Mỹ này vì theo đánh giá của Bộ Giáo dục Anh, đề tài nghiên cứu của cô gái người Việt Nam có tác động lớn tới nền kinh tế thế giới.
Bắt bệnh cho nền kinh tế thế giới
Mai dùng thuật toán và dữ liệu để xem xét các mô hình kinh tế vĩ mô. Cô tập trung vào những nền kinh tế phát triển Âu – Mỹ, nơi hệ thống ngân hàng, chính sách tiền tệ và các chuyên gia tài chính có ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế.
GS-TS Patrick Minford – người từng nhiều năm làm cố vấn kinh tế cho cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher – đã giúp đỡ Mai rất nhiều trong quá trình nghiên cứu.
Trong bài luận của mình, Mai phản biện một số nguyên tắc về lý thuyết mô hình kinh tế Âu – Mỹ. Theo Mai, vì vận dụng mô hình đó, từ sau chiến tranh thế giới thứ II tới năm 2004, những nền kinh tế này không thể phát triển nhanh.
Lê Võ Phương Mai xây dựng một mô hình kinh tế mới cho thế giới dựa trên thuyết mô hình kinh tế hiện nay có tên là New Keynesian Model và thuyết cũ có tên gọi New Classical. Nghiên cứu của Mai chỉ ra rằng hai mô hình kinh tế này kết hợp với nhau sẽ cho ra những dữ liệu tốt hơn.
Lý thuyết mô hình kinh tế mà Mai xây dựng được bảo vệ trước một hội đồng toàn những nhà nghiên cứu uy tín. Nhiều người đồng tình, cũng có ý kiến phản đối, song không ai đưa ra được mô hình thay thế nào hoàn hảo hơn.
Giờ đây, Mai đang nghiên cứu sâu hơn về hiện tượng bong bóng nhà đất ở Mỹ và cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay.
Phùng Nguyên (Tiền Phong)
