Sẵn sàng du học – Bài viết này bạn lưu ý vì dài 2500 từ nhưng cực chất, đừng bỏ qua nhé các du học sinh tương lai. Sau khi đọc mà bạn còn thấy bối rối thì đấy là chuyện bình thường, vì thậm chí các gia đình Mỹ cũng không mơ hồ về tiền bạc khi gửi con đi học. Thế giới hỗ trợ tài chính trong giáo dục Mỹ thật sự bao la. Hãy tìm hiểu cùng SSDH qua bài viết dưới đây.
Ban tuyển sinh ít khi công bố những tiêu chí trao học bổng hoặc grants và chỉ có người trong cuộc mới biết quyết định như thế nào. Khi tìm trường, các bạn ưu tiên những trường với chính sách hỗ trợ tài chính theo thứ tự như sau:
(Merit-based & need-based) > (Need-based only) > (Merit-based only) > (No aid)]
Những bài viết của duhocmycungkhuong có lẽ đề cập chuyện tiền bạc khá nhiều. Đấy là bởi vì hồi nộp đơn, gia đình mình cũng chẳng dư dả mấy nên phải tìm trường cho nhiều tiền. Trong bài viết này mình tổng hợp kinh nghiệm xin tiền của bản thân, của đồng môn, của các em mình tư vấn, và dữ liệu tài chính của 400 đại học Mỹ, để giải thích các chính sách hỗ trợ tài chính và các thành phần trong một gói hỗ trợ tài chính.
Đối với học sinh quốc tế, mình phân ra các đại học Mỹ vào 3 chính sách tài chính: Need-blind, Need-aware (aka need-sensitive), và No Aid.
????-?????:
Đây là những trường khi xét tuyển, họ không cân nhắc khả năng tài chính của gia đình. Họ không quan tâm việc học sinh khai có thể đóng 10.000 đô/năm, 20.000 đô/năm, hay 30.000 đô/năm. Trường chỉ muốn biết học sinh có đủ tiêu chí để vào học không. Nếu đậu vào, trường sẽ cho đủ để phụ huynh chỉ đóng ở mức đã khai trên giấy tờ tài chính. Đối với học sinh Mỹ, khoảng 100 trường thuộc dạng need-blind. Nhưng đáng tiếc thay đối với học sinh quốc tế, con số này giảm xuống 5: Harvard, Yale, Princeton, Amherst, và MIT.
????-????? (??? ????-?????????):
Đây là chính sách phổ biến nhất của đại đa số đại học Mỹ. Ban tuyển sinh của những trường này xem xét khả năng đóng của gia đình, bên cạnh học lực và hồ sơ của ứng cử viên. Quy tắc chung là gia đình khai đóng càng cao thì khả năng đậu vào cũng cao theo.Ví dụ, Union College đòi hỏi học sinh quốc tế đóng ít nhất 7.500 đô/năm, nhưng “những học sinh có thể đóng ít nhất 30.000 đô/năm sẽ cạnh tranh hơn” (https://bit.ly/30Im9ZS).
Lưu ý, một số trường tuyên bố rằng họ cho 100% học sinh quốc tế đủ để vào học (“We meet full demonstrated need”) như Vassar College, Colby College, và Rhodes College. Nhưng họ vẫn thuộc dạng need-aware chứ không phải need-blind, mặc dù họ hào phóng hơn bình thường. Bên cạnh đó, tỷ lệ đậu của những trường hào phóng như thế này khá thấp, nên không phải muốn nộp là vô.
?? ???:
Như tên gọi cho thấy, đây là những trường với chính sách không hỗ trợ 1 xu cho học sinh quốc tế. Thường họ là trường công chủ lực của tiểu bang như: University of Florida, University of Georgia, và University of Michigan-Ann Arbor. Một ví dụ khác gồm University of California-Berkeley. Họ phán thẳng trên website rằng họ có chính sách “no aid” đối với học sinh quốc tế (https://bit.ly/2Qo8Acq). Nhưng mình vẫn không hiểu sao nhiều em VN vẫn thi nhau nộp. Một là gia đình đủ dư dả để chịu đóng 70.000 đô/năm, hai là không chịu nghiên cứu tìm hiểu.
Ok, bây giờ giả sử bạn nộp vào các trường need-blind và need-aware, khi nhận thông báo đỗ, vài ngày sau bạn cũng sẽ nhận được một lá thư hỗ trợ tài chính (financial aid letter). Trong thư, trường đề ra các thành phần trong gói hỗ trợ tài chính (financial aid package) và giá trị của mỗi mục: Scholarships (học bổng), Grants, Work Study (làm việc trên trường), và Loan (tiền vay mượn chứ không phải chị nào tên Loan nha bạn)
?????-????? ??????????? (học bổng): Nhiều phụ huynh và học sinh thường hỏi về học bổng nhưng không nhận ra rằng đây chỉ là một yếu tố trong một gói hỗ trợ tài chính. Nhiều người, thậm chí các nhà báo, đánh đồng học bổng và hỗ trợ tài chính.
Học bổng, như cách hiểu ở Việt Nam, là một giải thưởng được trao cho một ứng cử viên chỉ dựa trên học lực của người ấy (merit-based). Thường những học bổng này có tên tương đối phô trương như Presidential Scholarship, Excellence Scholarship, hoặc Trustee Scholarship và có giá trị không thay đổi qua hàng năm từ 5.000 đô, 10.000 đô, 20.000 đô, đến toàn học phí hoặc toàn phần.
Bạn có thể nhận 2 hoặc 3 học bổng và kết hợp chúng với nhau. Nhưng cũng có trường không cho phép điều này, nên bạn phải đọc trang web của họ kĩ. Dù nói là dựa trên học lực nhưng ít khi trường công bố tiêu chí, mà họ chỉ viết mơ hồ là họ sẽ trao cho ứng cử viên xuất sắc (Ví dụ, học bổng toàn phần Richmond Scholars của U of Richmond: https://bit.ly/3nsDa42). Chưa kể nhiều trường không công bố danh sách học bổng hoặc liệt kê các học bổng nhưng không cho biết giá trị của chúng.
????-????? ??????:
Đến bây giờ mình vẫn không biết dịch từ grant như thế nào nên tạm dùng từ gốc. Đây là tiền trợ cấp dựa trên khả năng đóng của học sinh, không quan trọng học lực. Thí sinh cần bao nhiêu thì sẽ nhận hỗ trợ bấy nhiêu. Đối với học sinh Mỹ, họ nhận grant từ 3 nguồn: chính phủ liên bang (Federal grant), chính phủ tiểu bang (State grant) và trường (Institutional grant).
Đối với học sinh quốc tế, họ chỉ nhận grant từ trường thôi. Nếu bạn nghĩ chi tiết của học bổng hơi mơ hồ thì sẽ thấy bản chất của grant còn mập mờ hơn, vì họ gần như không bao giờ cho biết giá trị của grant và làm thế nào để lấy được. Thậm chí đôi khi họ không liệt kê grant trên website. Giá trị của grant linh hoạt, có thể thay đổi hàng năm dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Ví dụ, năm ba bạn chuyển ra ngoài trường sống, grant sẽ giảm vì họ cho rằng ở off-campus rẻ hơn sống on-campus, nên mi không cần nhiều tiền như trước. Đây là chuyện thật xảy ra với mình và đồng môn ngày xưa.
????-????? ???? ????? (làm việc trên trường)
Dựa trên nhu cầu tài chính, bạn có thể được phép làm việc trên trường đến một số tiền nhất định. Ví dụ, ngày xưa mình được phép làm tối đa 4.500 đô/năm. Mình có quen người được làm đến 5.000 đô/năm nhưng chưa gặp ai làm nhiều hơn mức đó, đơn giản bởi vì bạn chỉ được trả khoảng 10 đô/giờ và theo luật, chỉ được phép làm việc tối đa 20 tiếng/tuần.
Bên cạnh đó, bạn còn phải học, nghiên cứu, tham gia các hoạt động ngoại khóa nên chẳng ai có thể làm hơn 20 tiếng/tuần. Ngày xưa mình làm từ 12-15 tiếng/tuần với 3 công việc khác nhau: phục vụ đồ ăn, tiếp tân, và nghiên cứu. Chỉ làm nhiêu đó thôi là đã thấy đuối rồi vì những việc khác chồng chất lên. Một số ví dụ khác gồm: làm trong thư viện, ngồi canh gác phòng triển lãm, hoặc dậy sớm đi cắt cỏ. Những công việc bàn giấy là xịn nhất vì bạn có thể ngồi học, nhưng thường bị học sinh năm cuối lấy hết. Vì vậy các em năm nhất sẽ phải chịu khó làm những việc nặng nhọc hơn một chút như rửa chén giống mình hồi học Wabash. Đừng buồn vì điều này nhé.
????-????? ???? (tiền vay mượn):
Cũng dựa trên nhu cầu tài chính, thí sinh có thể vay tiền từ nhiều nguồn khác nhau. Đối với học sinh Mỹ, họ có thể mượn tiền từ chính phủ liên bang (Federal loan), từ trường, hoặc từ nhà băng. Đối với học sinh quốc tế, họ chỉ có thể mượn tiền từ trường và từ ngân hàng.
Trong trường hợp thứ nhất, trường cho vay tối đa 6.000 đô/năm (Mình chưa gặp ai mượn tiền từ trường hơn khoảng này). Một số trường bắt bạn phải có co-signer, tức là một công dân Mỹ hoặc một thường trú nhân (thẻ xanh) ký bản cam kết tuyên bố nếu bạn không trả được khoảng nợ này, co-signer phải trả.
Một số trường không bắt phải có co-signer. Tuy nhiên, mình để ý trường hợp không có co-signer càng lúc càng hiếm vì mình quen một số người mượn tiền từ trường, tốt nghiệp xong, bay về VN, từ chối trả thế là trường không làm gì được hết. Trong trường hợp thứ hai, bạn có thể vay tiền từ ngân hàng VN hoặc Mỹ. Mình không biết nhiều về việc này vì chưa làm bao giờ.
Ví dụ thực tế
Các trường need-blind và need-aware trao hỗ trợ tài chính dạng need-based hoặc merit-based, hoặc kết hợp cả hai. Với các thí sinh với nhu cầu tài chính cao, các bạn muốn ưu tiên những trường trao cả hai để tối đa hóa gói hỗ trợ tài chính. Nếu tìm không đủ trường cho cả hai, hãy tìm những trường chỉ cho need-based aid. Và nếu ở đường cùng, hãy nộp vào những trường chỉ cho merit-based aid. Mình cho ví dụ dưới đây.
Học lực và hồ sơ của bạn mạnh. Bạn đủ tự tin nộp vào những trường top. Nhưng gia đình chỉ có thể đóng 20.000 đô/năm. Bạn chọn ?????????? ?? ????? ????. Trường ???? ??̉ ????-????? ??? ??̂̃? ?????-????? ??? cho học sinh quốc tế (https://bit.ly/36XKBur). Đầu tiên ban tuyển sinh sẽ xét học bổng toàn phần cho bạn dựa trên học lực (merit-based). Nếu trúng thì mở tiệc ăn mừng thôi, vô học rồi chỉ lo học và chơi, giống mình hồi ở Notre Dame.
Nếu không, họ sẽ xét tiếp theo học bổng toàn học phí, cũng dựa trên học lực (merit-based). Nếu trúng thì chỉ phải đóng khoảng 16.000 đô/năm cho tiền ăn ở. Nếu trượt thì tiếp theo, văn phòng hỗ trợ tài chính (financial aid office) sẽ bắt đầu tạo một gói hỗ trợ tài chính gồm 4 thành phần trên: học bổng, grants, làm việc trên trường, và tiền vay mượn. Tổng chi phí (học phí, ăn và ở) của Notre Dame là 76.000 đô/năm. Bạn chỉ đóng được 20.000 đô/năm, nghĩa là bạn cần 76k – 20k = 56k tiền hỗ trợ tài chính. Notre Dame sẽ cho bạn 2 cái học bổng nhỏ (merit-based). Một cái trị giá 25k, một cái 15k. Họ cũng sẽ cho 5k tiền grant (need-based). Rồi họ cho 5k để làm việc trên trường (need-based). Cuối cùng trường cho vay 6k (need-based). Cộng lại hết thì được 56k, vừa đủ để nhập học. Khác với học bổng toàn phần và toàn học phí, một gói hỗ trợ tài chính buộc bạn phải làm việc trên trường và vay tiền.
Bên cạnh Notre Dame, bạn nộp vào ???????. Trường ???̉ ???? ????-????? ??? thôi (https://bit.ly/36KrsvJ). Nghĩ là đậu vào rồi, họ sẽ cho đủ để bạn đóng 20.000 đô/năm, không quan trọng học lực, miễn là đủ giỏi để vào. Gói hỗ trợ tài chính sẽ tương tự như ở trên. Tuy nhiên, giả sử gia đình dư dả và có thể đóng 50.000 đô/năm. Đó là con số Harvard bắt bạn đóng, bất kể việc bạn học giỏi cỡ nào, vì trường không xét học lực khi cho tiền. Ngược lại, trong trường hợp của Notre Dame, vì họ có xét học lực (merit-based) nên về lý thuyết bạn vẫn có thể lấy được học bổng toàn phần hoặc toàn học phí, mặc dù khả năng đóng của gia đình rất cao.
Bạn cũng nộp vào ?????? ?????????? làm trường safe. Trường ???̉ ???? ?????-????? ??? thôi (https://bit.ly/2FifkqA). Vì vậy họ không bắt thí sinh điền vào đơn xin hỗ trợ tài chính (CSS hoặc ISFAA). Khi xét tuyển, đầu tiên họ sẽ xét học bổng toàn học phí Trustee hoàn toàn dựa trên học lực. Nếu đậu, bạn sẽ chỉ phải đóng 16.640 đô/năm tiền ăn ở. Nếu không, họ sẽ xét tiếp học bổng Presidential trị giá 25.000 đô/năm, cũng hoàn toàn dựa trên học lực. Nếu đậu bạn sẽ đóng 77.662 đô – 25.000 đô = 52.662 đô/năm. Nếu rớt cái này nữa thì lụi. BU không cho gì khác nữa, và họ không quan tâm việc gia đình chỉ có thể đóng 20.000 đô/năm.
Xin thêm tiền
Khi nhận thư hỗ trợ tài chính, nhiều trường không cho đủ, mà bắt đóng 5.000 đô hoặc 10.000 đô hơn khả năng tài chính của gia đình. Đây là bởi vì nhiều trường phân tích lượng tài sản và hoàn cảnh gia đình cách thức khác nhau. Trong trường hợp đó, bạn nên viết một lá thư thỉnh cầu (appeal letter). Trong thư, đầu tiên cám ơn ban tuyển sinh. Tiếp theo, giải thích rõ ràng việc mình thiếu hụt bao nhiêu tiền để có thể nhập học: “Trong ISFAA, tui viết gia đình chỉ có thể đóng 20.000 đô/năm, nhưng trường chỉ cho đủ để phải đóng 27.000 đô/năm. Trường có thể hỗ trợ thêm về mặt grant, work-study, hoặc loan được không?” Đừng ngại viết. Xin tiền shamelessly vào các em à. Điều tệ nhất có thể xảy ra là họ nói không, chứ họ không bao giờ hủy acceptance offer chỉ vì mình xin tiền.
Kết luận từ tâm, chúc các bạn hiểu và tìm đúng hướng cho hành trình giấc mơ Mỹ
Như đã viết ở trên, nếu đọc xong mà bạn vẫn thấy bối rối, thì hãy tìm trường ưu tiên theo thứ tự như sau: (Merit-based & need-based) > (Need-based only) > (Merit-based only) > (No aid).
Theo kinh nghiệm tự săn/xin tiền của mình và tư vấn nộp đơn cho các em, đa số các trường Liberal Arts trong Top 100 thường hào phóng nhất. Ngoài Top 100 cũng có một số trường khá hào phóng nhưng phải biết chính xác trường nào.
Đối với các National Universities, chỉ có các trường trong top 20 là hào phóng nhất, và dĩ nhiên cũng khó vào nhất. Ngoài Top 20 National Universities, họ hoặc không cho đồng nào như UC-Berkeley, U of Michigan, hoặc cho rất ít như Georgetown, Wake Forest, và Brandeis. Đó là lý do khi bạn đọc báo về các em nhận hỗ trợ tài chính, danh sách trường của họ gồm rất nhiều trường LAC. Chúc các bạn thành công!
SSDH team
