OPT là gì? Du học sinh Mỹ có thể làm việc theo chương trình này theo hình thức nào?

1. OPT là gì?

Optional Practical Training hay viết tắt là OPT – Chương trình thực tập không bắt buộc chính là giấy phép để sinh viên giữ visa F1 có thể làm việc hợp pháp tại Mỹ

2. Phân biệt các hình thức OPT

Tất cả các hình thức OPT đều phải liên quan đến chuyên ngành các bạn học tập. Nếu bạn giữ loại visa F1, bạn có thể tham gia OPT theo hình thức sau:

Loại 1: OPT trước khi tốt nghiệp: 

Bạn có thể tham gia chương trình “OPT trước khi tốt nghiệp’’ sau khi bạn nhập học toàn thời gian một năm học tại trường cao đẳng, đại học, cơ sở học tập được chứng nhận bởi chương trình thị thực sinh viên và khách trao đổi (SEVP) của Cơ quan Di trú và Hải Quan Hoa Kì (ICE)

Nếu đơn của bạn được chấp nhận cho chương trình OPT trước khi tốt nghiệp, bạn có thể làm việc bán thời gian( tối đa 20 giờ mỗi tuần) trong thời gian học và có thể làm việc toàn thời gian trong thời gian các kì nghỉ.

Loại 2: OPT sau khi tốt nghiệp:

Bạn có thể tham gia chương trình “OPT sau khi tốt nghiệp” sau khi đã hoàn tất khóa học. Nếu đơn của bạn được chấp nhận, bạn có thể làm việc bán thời gian ( tối đa 20 giờ mỗi tuần)  hoặc toàn thời gian

* Một lưu ý là nếu bạn tham gia hình thức “OPT trước khi tốt nghiệp thì USCIS sẽ trừ số thời gian đó vào tổng thời gian của chương trình “OPT sau khi tốt nghiệp”. Ví dụ, nếu bạn đã làm việc 10 tháng với chương trình “OPT trước khi tốt nghiệp” thì thời gian còn lại cho chương trình OPT sau tốt nghiệp của bạn chỉ còn 2 tháng mà thôi.

Loại 3: STEM OPT Extension

Nếu bạn sở hữu bằng trong khối ngành STEM ( bao gồm các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán, bạn có thể nộp đơn gia hạn chương trình “OPT sau tốt nghiệp” thêm 24 tháng nữa, miễn là bạn thỏa các điều kiện sau:

• Là sinh viên giữ visa F1 và sở hữu bằng cấp khối STEM nằm trong danh sách các ngành nghề quy định.
• Được thuê bởi chủ lao động tham gia hệ thống E-Verify và
• Được cấp phép tham gia “OPT sau khi tốt nghiệp” lần đầu với tấm bằng khối STEM.

Các trường hợp xảy ra:

• Nếu hiện tại bạn đang tham gia OPT 12 tháng nhờ vào bằng thạc sĩ không phải khối ngành STEM, lấy ví dụ là thạc sĩ quản trị kinh doanh nhưng trước đây bằng cử nhân của bạn thuộc khối STEM, ví dụ là cử nhân toán học, bạn có thể nộp đơn STEM OPT Extension nhờ bằng cử nhân toán của bạn.
• Nếu bạn đang hưởng thời gian 24 tháng chương trình STEM OPT Extension nhờ bằng cử nhân khối STEM, lấy ví dụ là cử nhân kĩ thuật và sau đó bạn lại tiếp tục học lên cao với bằng thạc sĩ khối STEM, lấy ví dụ là thạc sĩ về kĩ thuật, bạn có thể tiếp tục được hưởng thêm một lần 24 tháng STEM OPT Extension từ bằng thạc sĩ khối STEM trên.

3. Quá trình nộp OPT

Nhìn chung, bạn phải

1. Nhờ sự trợ giúp của nhân viên nhà trường ( Designed school official – DSO) ở trường chứng thực Form I-20, chứng thực tình trạng học tập nhưng không định cư và thực hiện xác nhận phù hợp trên hệ thống thông tin học sinh và khách trao đổi ( Student and Exchange Visitor Information System – SEVIS)
2. Nộp mẫu đơn Form I-765, Giấy phép làm việc lên USCIS, kèm theo lệ phí hồ sơ theo yêu cầu và các giấy tờ hỗ trợ thêm thông tin theo danh sách yêu cầu.

4. Thời điểm khi nào, cần làm gì?

Bạn có thể bắt đầu làm việc khi nhận được chấp thuận đơn I-765 và được cấp giấy phép làm việc ( Employment Authorization Document – EAD)

Nếu bạn gửi đơn STEM OPT Extension đúng thời gian quy định nhưng thời gian được phép làm việc OPT của bạn hiện tại đã hết hạn và đơn gia hạn chưa có kết quả, USCIS sẽ tự động gia hạn thời gian giấy phép làm việc của bạn 180 ngày. Thời gian tự động gia hạn 180 ngày này sẽ tự kết thúc khi USCIS đưa ra quyết định về đơn gia hạn STEM OPT của bạn.

Trong trường hợp chuyển trường hoặc chuyển bậc học.

Nếu bạn chuyển trường hoặc bắt đầu bậc học khác( lấy ví dụ bạn đã hoàn tất bằng cử nhân và bắt đầu học tiếp lên thạc sĩ, giấy phép làm việc OPT của bạn sẽ tự động mất hiệu lực. SEVP sẽ thông báo cho USCIS về ngày mất hiệu lực của giấy phép và USCIS sẽ hoàn tất thủ tục tước hiệu lực chính thức đối với giấy phép làm việc của bạn

Mặc dù, thời gian được cấp phép làm việc OPT đã kết thúc, tuy nhiên miễn là bạn tuân thủ các yêu cầu để duy trì tình trạng sinh viên, visa F1 sẽ không bị ảnh hưởng bởi quyết định chấm dứt cấp phép làm việc của USCIS đối với giấy phép làm việc của bạn. Tiếp tục làm việc khi giấy phép EAD đã hết hiệu lực có thể dẫn tới nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm bị trục xuất khỏi Mỹ và khó có thể quay lại Mỹ trong tương lai

5. Lợi ích của OPT và những lưu ý:

• Sau thời gian học tập ở trường với một khối lượng kiến thức khổng lồ thì OPT đối với nhiều bạn sinh viên sẽ là thời gian sắp xếp, “tiêu hóa” lại các kiến thức và đem chúng ra môi trường làm việc thật sự để học hỏi, cọ xát và tích lũy kinh nghiệm.
• Sinh viên được làm việc công ty, doanh nghiệp ở Mỹ  với đúng ngành học và lĩnh vực đã được đào tạo. Một năm trải nghiệm không dài nhưng cũng là vô số lần được học tập kết hợp với trải nghiệm. Đó chắc chắn là khoảng thời gian “lãi” về vật chất lẫn kiến thức và tinh thần.
• Để xin được việc trong thời gian OPT, chắc chắn bạn cũng đã học được kha khá kĩ năng chuẩn bị hồ sơ xin việc, viết resume, kĩ năng phỏng vấn và thuyết phục và tạo ấn tượng với nhà tuyển dụng. Được cọ xát và trải nghiệm chân thực nhất từ khâu chuẩn bị nộp hồ sơ, cho tới môi trường làm việc thực tế tại Mỹ.
• Nếu làm tốt, bạn sẽ bổ sung vào lịch sử làm việc trong resume những thành tích và kinh nghiệm đáng giá, rất tốt cho công việc sau này

Tuy nhiên, dưới đây là một số khó khăn bạn có thể gặp phải và điều cần lưu ý:

• Công việc phải liên quan đến ngành học
• Mỗi bậc học chỉ được xin OPT 12 tháng 1 lần, ví dụ như nếu bạn có 2 bằng cử nhân thì không được xin OPT lần thứ 2 cho bằng cử nhân thứ 2 của bạn.
• Sinh viên không cần phải có job offer trước khi nộp đơn xin OPT, bạn có thể nộp đơn xin OPT trước rồi tìm kiếm công việc trong khi chờ quyết định từ USCIS
• Chú ý vào các hạn nộp hồ sơ OPT, vì các mốc thời gian đối với loại OPT sau khi tốt nghiệp là bạn có thể nộp trước tối đa 90 ngày bạn hoàn thành bằng, nhưng không được quá 60 ngày kể từ ngày hoàn thành khóa học.
• Phải duy trì thời gian làm việc tối thiểu 20 giờ/1 tuần để duy trì giấy phép làm việc EAD
• Bạn chỉ có 90 ngày sau khi nhận được thẻ EAD để tìm được việc đối với lần OPT sau tốt nghiệp đầu tiên của bạn và 150 ngày đối với OPT STEM Extension. Nếu không tìm được, bạn sẽ phải nhập học lại hoặc nếu không được trường nào nhận có thể bạn sẽ phải trở về Việt Nam
• Khó xin việc – bạn phải cạnh tranh với tất cả mọi người: du học sinh khác, người bản xứ, các nhân viên đã làm tại công ty với thời gian bạn cam kết với công ty ngắn, về vốn ngoại ngữ, kĩ năng, kinh nghiệm còn hạn chế của một sinh viên mới ra trường.
• Nhiều nhà tuyển dụng sẽ khó chấp nhận bạn, khi họ phải bỏ ra thời gian và công sức để đào tạo để rồi bạn chỉ làm được 1 năm

Theo Nam Phong