SSDH- Bảng xếp hạng QS World University Rankings theo Chuyên ngành học năm 2023 đã công bố 621 trường đại học hàng đầu nghiên cứu về Vật lý và Thiên văn học.
Các trường đại học trong bảng xếp hạng QS World University Rankings theo Chuyên ngành học được đánh giá dựa trên 5 tiêu chí: danh tiếng học thuật, danh tiếng của nhà tuyển dụng, tỉ lệ trích dẫn bài báo, mạng lưới nghiên cứu quốc tế và chỉ số H-index (dùng để đo lường năng suất và tác động trích dẫn của ấn phẩm của một nhà khoa học hoặc học giả).
Dưới đây là top 10 trường đại học đào tạo chuyên ngành Vật lý theo bảng xếp hạng QS World University Rankings theo Chuyên ngành học năm 2023:
| Xếp hạng | Trường đại học | Quốc gia |
| 1 | Massachusetts Institute of Technology (MIT) | Mỹ |
| 2 | Harvard University | Mỹ |
| 3 | University of Oxford | Anh |
| 4 | Stanford University | Mỹ |
| 5 | University of Cambridge | Anh |
| 6 | California Institute of Technology | Mỹ |
| 7 | University of California, Berkeley (UCB) | Mỹ |
| 8 | ETH Zurich (Swiss Federal Institute of Technology) | Thụy Sĩ |
| 9 | Princeton University | Mỹ |
| 10 | The University of Tokyo | Nhật Bản |
Mỹ có 117 trong số 621 trường đại học hàng đầu thế giới về nghiên cứu Vật lý. Trong số đó, có tới 6 trường lọt vào top 10 trường xuất sắc nhất, bao gồm cả Massachusetts Institute of Technology (MIT) nổi tiếng. MIT là tổ chức hàng đầu trên thế giới về danh tiếng học thuật và tuyển dụng cũng như tỉ lệ bài báo được trích dẫn và chỉ số H-index.
Bên ngoài top 10, University of California, Santa Barbara (UCSB) đã tăng 7 bậc và xếp thứ 18. Trong khi đó, Yale University đã tụt 9 bậc xuống vị trí thứ 25 và Columbia University đã tụt từ 3 bậc xuống vị trí thứ 21. Tất cả các trường đại học này đều có điểm số cao về trong chỉ số trích dẫn nghiên cứu trên mỗi bài báo, thể hiện chất lượng hoạt động nghiên cứu của trường.
Canada là nơi có 20 trường đại học cung cấp các chương trình Vật lý; hai trong số đó lọt vào top 50 thế giới: University of Toronto (xếp thứ 28, tụt hai bậc) và University of British Columbia (xếp thứ 41, tăng tám bậc).
[Tham khảo: Hướng dẫn đánh giá bảng xếp hạng các trường đại học trên thế giới]
Top các trường đại học đào tạo Vật lý tại châu Âu
Châu Âu có 263 trường đại học vật lý tốt nhất trên thế giới, trong đó có 39 trường ở UK. University of Oxford và University of Cambridge đều nằm trong top 10 toàn cầu, lần lượt ở vị trí thứ ba và thứ năm.
Các trường đại học đáng chú ý khác của Anh bao gồm University College London (UCL) (tăng bốn bậc lên vị trí thứ 27), University of Manchester (giảm ba bậc xuống vị trí thứ 44) và University of Edinburgh (giảm bốn bậc xuống vị trí thứ 49).
Đức nổi tiếng với sự chú trọng vào khoa học và là nước có đóng góp lớn thứ ba về số người đoạt giải Nobel về Vật lý. Đức có 42 trường đại học nổi bật trong bảng xếp hạng Vật lý và Thiên văn học năm 2023, với 4 trong số này thậm chí còn lọt vào top 50. Technical University of Munich là trường đại học vật lý được xếp hạng cao nhất của Đức ở vị trí thứ 15 trong bảng xếp hạng.
Ý là quốc gia có 27 trường đại học hàng đầu nghiên cứu về Vật lý và Thiên văn học, trong đó có trường Sapienza – Università di Roma xếp hạng hàng đầu ở vị trí thứ 35 trong bảng xếp hạng. Pháp cũng có thành tích tốt với 23 trường trong danh sách, trong đó có 4 trường lọt vào top 50. trong đó Université Paris-Saclay đã tăng 61 bậc so với năm ngoái và vươn lên đứng thứ 17 tribg bảng xếp hạng. Tây Ban Nha có 14 trường đại học trong bảng xếp hạng năm 2023, Hà Lan có 9 trường, trong đó Delft University of Technology đã tăng 3 bậc lên vị trí thứ 39.
Ba Lan và Thụy Sĩ có 16 trường đại học nằm trong bảng xếp hạng các trường Vật lý. Trường đại học vật lý được xếp hạng hàng đầu trong số này là ETH Zurich (Swiss Federal Institute of Technology) ở vị trí thứ 8. Ngoài ra, Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) vẫn giữ vững vị trí trong top 20, cụ thể là ở vị trí thứ 13.
Top các trường đại học đào tạo Vật lý tại Úc và New Zealand
Australia có 18 trường đại học xếp hạng cao trong danh sách các trường vật lý năm 2023 và New Zealand có 4 trường.
Trong bảng xếp hạng các trường đại học hàng đầu của Úc về vật lý, Australian National University (ANU) xếp hạng thứ 42, đồng thời lọt vào top 50 trường đại học hàng đầu thế giới về vật lý. Một trường đại học đáng chú ý khác là University of Melbourne ở vị trí thứ 58, và cả ANU và University of Melbourne đều đạt được điểm số cao nhất về trích dẫn nghiên cứu trên mỗi bài báo.
Ở New Zealand, University of Auckland xếp hạng cao nhất trong cả nước ở mức 201-250, đạt điểm chỉ số cao nhất về số trích dẫn trên mỗi bài báo.
[Tham khảo: Bảng xếp hạng các Trường đại học trên Thế giới và các câu hỏi thường gặp]
Top các trường đại học đào tạo Vật lý tại châu Á
157 trường đại học vật lý tốt nhất toàn cầu được tìm thấy ở châu Á. Trong số này, có tới 39 trường đại học nằm ở Trung Quốc. Trường được xếp hạng cao nhất năm nay là Đại học Thanh Hoa (thứ 15), với điểm số H-Index và danh tiếng học thuật cao ấn tượng. Đại học Thanh Hoa (thứ 15), Đại học Bắc Kinh (thứ 20) là hai trường đại học duy nhất của Trung Quốc đại lục lọt vào top 50 năm nay.
Nhật Bản thể hiện thành tích tốt với 19 trường đại học nằm trong bảng xếp hạng. University of Tokyo dẫn đầu, giữ vững vị trí thứ 10 và đạt điểm gần như tuyệt đối ở chỉ số H-index. Hàn Quốc có 22 trường đại học trong bảng xếp hạng năm nay và trường vật lý có thứ hạng cao nhất là Seoul National University (SNU, thứ 33).
Armenia, Việt Nam và Uzbekistan mỗi nước có một trường vật lý được xếp hạng trong năm nay, trong khi Indonesia, Iran, Thái Lan, Singapore và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất mỗi nước có hai trường. Singapore có hai trường đại học giữ vững vị trí trong top 50 toàn cầu. National University of Singapore (NUS) giữ vị trí thứ 25, tụt 10 bậc so với năm trước. Đại học Nanyang Technological University (NTU) xếp ở vị trí thứ 22, tụt hai bậc so với bảng xếp hạng trước đó.
Trong bảng xếp hạng các môn vật lý và thiên văn học, Ấn Độ có 20 trường đại diện, nhưng không trường nào lọt vào top 100. Trường đại học vật lý được xếp hạng cao nhất ở Ấn Độ là Indian Institute of Science ở vị trí thứ 110.
Đài Loan cũng có thành tích tốt với 9 trường đại học góp mặt trong bảng xếp hạng về vật lý. Đáng chú ý, National Taiwan University (NTU) và National Tsing Hua University duy trì vị trí trong top 100 thế giới, với NTU ở vị trí thứ 83 và National Tsing Hua University ở vị trí thứ 99. Trong số 5 trường đại học có trụ sở tại Hồng Kông, Hong Kong University of Science and Technology (HKUST) dẫn đầu với xếp hạng thứ 101.
Top các trường đại học đào tạo Vật lý tại châu Mỹ Latinh
Châu Mỹ Latinh là nơi có 33 trường đại học đào tạo chương trình vật lý trong bảng xếp hạng. Trường được xếp hạng cao nhất ở Mỹ Latinh năm nay nằm ở Brazil, với Universidade de São Paulo (USP) xếp thứ 82. 10 trường vật lý hàng đầu khác cũng có thể được tìm thấy ở Brazil.
Có 8 trường đại học vật lý hàng đầu ở Chile, bao gồm Pontificia Universidad Católica de Chile ở vị trí thứ 132. Columbia chỉ có 2 trường duy nhất trong bảng xếp hạng năm nay trong khi Peru chỉ có một.
[Tham khảo: Công bố Bảng xếp hạng Đại học Châu Mỹ Latinh 2023]
Bảy trường đại học từ Mexico nằm trong danh sách các trường đại học hàng đầu về nghiên cứu vật lý, trong đó Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM) được xếp hạng cao nhất trong nước và thứ 84 trên thế giới. UNAM đạt điểm đặc biệt cao về mạng lưới nghiên cứu quốc tế.
Trường đại học được xếp hạng cao nhất trong số bốn trường vật lý ở Argentina là Universidad de Buenos Aires (151-200), đạt điểm cao về trích dẫn nghiên cứu trên mỗi bài báo.
Top các trường đại học đào tạo Vật lý tại Châu Phi và Trung Đông
Trong các trường đại học vật lý tốt nhất năm nay ở Châu Phi, có tổng cộng 9 trường được liệt kê. Ai Cập có 2 trường: Cairo University (401-450) và Ain Shams University (551-600). Nam Phi có bảy trường đại học vật lý hàng đầu, trong đó University of Cape Town dẫn đầu, xếp hạng 301-350.
Trong khi đó ở Trung Đông, có 21 trường đại học lọt vào bảng xếp hạng môn vật lý năm nay. Trong số các trường đại học này, có hai trường ở Iran, năm trường ở Israel, năm trường ở Ả Rập Saudi, hai trường ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và bảy trường ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trường vật lý hàng đầu của Israel, Viện Khoa học Weizmann, được xếp hạng 151-200 năm nay.
Người dịch: Thu Huyền (SSDH)
