Sẵn sàng du học – Giáo sư phụ trợ Kỹ thuật Y sinh tại Đại học Texas (Austin), ông Michael Smolensky chia sẻ rằng một số loại thuốc sẽ không hiệu quả hoặc dung nạp kém khi chúng được sử dụng không phù hợp với thời gian sinh học.
Dưới đây là những khoảng thời gian sử dụng thuốc tốt nhất để phát huy tối đa khả năng điều trị và tránh những biến chứng mà bạn nên biết:
Sử dụng tốt nhất vào buổi sáng: Các loại thuốc trầm cảm
Tác dụng phụ của một số SSRI (chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc) như Prozac và Paxil có trong các loại thuốc trầm cảm là làm gián đoạn giấc ngủ. Vì vậy, các bác sĩ thường khuyên bệnh nhân sử dụng chúng sau khi thức dậy.
Sử dụng tốt nhất vào buổi sáng: Thuốc chống loãng xương
Cơ thể rất khó hấp thụ các loại thuốc thuộc nhóm bisphosphonate, như Boniva và Fosamax. Vì vậy, lời khuyên tốt nhất là uống thuốc khi bụng đói vào buổi sáng với một ly nước, sau đó đợi 30 đến 60 phút mới bắt đầu ăn sáng và uống các loại thuốc bổ sung khác.
Sử dụng đầu tiên vào buổi sáng: Thuốc điều trị thiếu hụt hoóc môn tuyến giáp
Loại thuốc này nên sử dụng trước khi ăn sáng khoảng một giờ. Bạn nên tránh các thực phẩm giàu canxi và sắt như sữa, sữa chua, rau xanh trong bốn tiếng trước và sau khi dùng thuốc để tránh gây cản trợ sự hấp thụ. Thuốc tuyến giáp và một trong những loại không nên ngừng sử dụng đột ngột.
Sử dụng tốt nhất vào buổi sáng: Thuốc kích thích thần kinh ADHD
Các loại thuốc ADHD như Adderall và Ritalin là những chất kích thích có tác dụng làm tăng sự tỉnh táo và bổ sung năng lượng. Nếu được uống vào buổi chiều hoặc buổi tối, bạn có thể gặp các tác dụng phụ như khó chịu, bồn chồn và mất ngủ. Vì lý do đó, bác sĩ khuyên rằng tốt nhất nên uống khi bạn thức dậy trước, ít nhất 45 phút trước khi ăn.
Sử dụng tốt nhất vào buổi sáng: Thuốc lợi tiểu
Loại thuốc này thường được kê đơn cho bệnh nhân bị huyết áp cao hoặc suy tim sung huyết. Thuốc lợi tiểu giúp thận loại bỏ lượng nước dư thừa. Do đó, các bác sĩ thường đề nghị dùng chúng vào buổi sáng, để giấc ngủ của bạn không bị gián đoạn vào ban đêm.
Sử dụng tốt nhất vào bữa tối: Thuốc chống ợ chua
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Pharmaceutics, dạ dày của bạn tạo ra nhiều axit nhất vào buổi tối cho đến nửa đêm. Nếu bạn dùng một loại thuốc giảm axit H2 như Pepcid hoặc Zantac, hãy uống 30 phút trước bữa tối. Chúng giúp kiểm soát axit trong dạ dày.
Sử dụng tốt nhất vào buổi tối: Thuốc dị ứng
Các triệu chứng dị ứng trở nên tồi tệ nhất vào ban đêm và kéo dài tới sáng. Các loại thuốc kháng histamine có tác dụng cao nhất trong 8 đến 12 giờ sau khi uống. Vì vậy sử dụng chúng vào buổi tối trước khi đi ngủ sẽ giúp kiểm soát tốt hơn các triệu chứng vào buổi sáng.
Sử dụng tốt nhất vào buổi tối: Thuốc Cholesterol
Theo nghiên cứu của Pharmaceutics, gan sản xuất cholesterol nhiều nhất vào cuối buổi chiều và buổi tối. Sử dụng các loại thuốc như Zocor vào buổi tối ngăn lượng cholesterol lên đến đỉnh điểm.
Sử dụng tốt nhất 2 tiếng trước khi ngủ: Thuốc đau đầu
Tác dụng phụ thường gặp của thuốc đau đầu bao gồm buồn ngủ, lú lẫn và không ổn định. Việc uống thuốc hai giờ trước khi đi ngủ là tốt nhất. Bác sĩ cũng khuyên nên tránh sử dụng thuốc kháng axit hai giờ trước và sau khi uống các loại thuốc đau đầu vì chúng có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ và hiệu quả điều trị.
Sử dụng tốt nhất trước khi ngủ: Thuốc hạ huyết áp
Huyết áp thường cao hơn trong ngày và thấp hơn trong khi ngủ. Đây là một yếu tố gây ra các cơn đột quỵ, đau tim và bệnh thận. Đó là lý do tại sao các chuyên gia khuyên bạn nên dùng một số loại thuốc hạ huyết áp khi đi ngủ, để bình thường hóa nhịp huyết áp và giảm những rủi ro.
Sử dụng tốt nhất vào ban đêm: Thuốc viêm khớp dạng thấp
Nhiều người bị viêm khớp dùng thuốc điều trị vào buổi sáng sẽ gặp hiện tượng cứng khớp và đau. Thay vào đó, việc sử dụng vào ban đêm có thể hạn chế tình trạng viêm xảy ra trong khi ngủ và giảm các triệu chứng gặp phải vào buổi sáng. Một nghiên cứu khác cho thấy dùng thuốc chống viêm không steroid như Motrin và Aleve vào ban đêm sẽ làm giảm các triệu chứng đau tốt hơn.
Sử dụng tốt nhất vào ban đêm: Aspirin
Aspirin có tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm. Các bác sĩ khuyên sử dụng các loại thuốc thuộc nhóm này vào ban đêm thay vì buổi sáng. Theo các nhà nghiên cứu Hà Lan, một liều thuốc vào ban đêm làm giảm mức tiểu cầu vào buổi sáng, ngăn chặn các sự cố về tim gấp ba lần.
Sử dụng tốt nhất vào ban đêm: Thuốc hen xuyễn (dạng hít)
Một phát hiện gần đây được công bố trên Annals of Allergy và Asthma & Immunology, cho rằng những người dùng corticosteroid hít một lần một ngày để điều trị hen suyễn vào ban đêm có sự cải thiện nhẹ chức năng phổi. Quan trọng nhất là bạn phải sử dụng đều đặn hàng ngày, một lượng thuốc ổn định trong phổi sẽ ngăn ngừa các triệu chứng hen suyễn xảy ra.
Sử dụng trước thời điểm phát bệnh: Thuốc viêm xương khớp
Hãy để ý thời điểm các cơn đau xương khớp phát tác để lên kế hoạch sử dụng hợp lý. Nếu các cơn đau lên đến đỉnh điểm vào buổi tối, tốt nhất hãy bắt đầu sử dụng các loại thuốc viêm xương khớp trước buổi trưa. Nếu bạn bị đau nhiều hơn vào buổi chiều, hãy uống thuốc vào giữa buổi sáng. Và với cơn đau vào ban đêm, hãy dùng thuốc trong bữa tối.
Sử dụng tốt nhất vào cùng một thời điểm hàng ngày: Thuốc tránh thai
Theo Healthline, nếu bạn uống một viên thuốc tránh thai muộn hơn ba giờ so với bình thường, bạn sẽ không được bảo vệ đầy đủ và có thể có nguy cơ mang thai. Ngoài ra, sử dụng kết hợp với các lại thuốc chứa estrogen sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn.
Người dịch: Bảo Dung (SSDH)
