Sẵn sàng du học – Chứng chỉ tốt nghiệp giáo dục Trung học Phổ thông tại mỗi bang hay lãnh thổ ở Australia có tên gọi khác nhau.
LTS: Trong bài viết này, Giáo sư Nguyễn Xuân Thu (Nguyên Giáo sư Đại học, người đưa ra sáng kiến và giúp thành lập Đại học RMIT Việt Nam) chia sẻ thông tin về chứng chỉ tốt nghiệp giáo dục Trung học Phổ thông tại Úc.
Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết.
Chứng chỉ tốt nghiệp giáo dục Trung học Phổ thông tại mỗi bang hay lãnh thổ ở Australia có tên gọi khác nhau:
- Bang New South Wales gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là HSC (High School Certificate)
- Bang Queensland gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là QCE (Queensland Certificate of Education)
- Bang Nam Úc (South Australia) gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là SACE(South Australian Certification of Education)
- Bang Tasmania gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là TCE (Tasmanian Certificate of Education)
- Bang Tây Úc (Western Australia) gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là WACE(Western Australian Certificate of Education)
- Lãnh thổ Bắc Úc (Northern Territory) gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là NTCET (Northern Territory Certificate of Education and Training)
- Lãnh thổ Thủ đô Úc (Australian Capital Territory) gọi Chứng chỉ Trung học Phổ thông là ACT Year 12 Certificate.
- Riêng bang Victoria có hai loại Chứng chỉ Trung học Phổ thông là VCE (Victorian Certificate of Education) và Chứng chỉ Trung học Phổ thông thực hành gọi là VCAL (Victorian Certificate of Applied Learning).
- Chứng chỉ VCE này được giảng dạy ở nước ngoài được gọi là VCE offshore hay International VCE.
1. VCE là gì?
VCE là chứng chỉ tốt nghiệp giáo dục trung học phổ thông của bang Victoria, một chứng chỉ do Bộ Giáo dục bang Victoria mất nhiều năm nghiên cứu và xây dựng nên, cũng như các chứng chỉ tốt nghiệp Trung học Phổ thông tại các bang và lãnh thổ khác, được các bang và lãnh thổ này công nhận như là một chứng chỉ tốt nghiệp Trung học Phổ thông cấp quốc gia.
Ngoài chứng chỉ VCE ra, nếu muốn, học sinh có thể chọn học một số môn mình thích để có thêm Chứng chỉ Trung học Phổ thông Thực hành được gọi là VCAL(Victorian Certificate of Applied Learning).
Trong thời gian học các lớp VCE, học sinh có thể đăng ký học một số môn học hướng đến nghề tại các trường TAFE và được cấp các Chứng chỉ giáo dục nghề VET (Vocational Education and Training), một hướng khởi đầu cho hành trình đi vào giáo dục chuyên nghiệp lâu dài trong tương lai.
Vì tính cách ưu việt của nó, hiện nay có nhiều trường trung học phổ thông tại một số nước trên thế giới chính thức sử dụng Chương trình VCE này để giảng dạy và đa số học sinh trong các trường này sau khi tốt nghiệp đã đăng ký thành công vào học tại các trường đại học có tên tuổi tại Úc và ở nhiều nước khác trên thế giới.
2. Các ưu điểm của VCEChương trình VCE dạy ở nước ngoài, gọi là VCE quốc tế, mang lại lợi ích cho các bên có liên quan (trường phía Úc và trường phía đối tác nước ngoài) và cho ba đối tượng mỗi bên: học sinh, giáo viên và ban lãnh đạo nhà trường, điển hình như sau:
– Tạo ra được những học sinh và thầy giáo là những công dân toàn cầu thông qua (1) việc học ngôn ngữ, (2) xây dựng năng lực liên văn hóa, (3) tạo điều kiện thuận lợi cho các chương trình trao đổi giáo viên và học sinh và (4) cung cấp các cơ hội hợp tác học tập qua mô hình đối tác trường học.
– Xây dựng ban giám hiệu nhà trường và năng lực giáo viên qua (1) nâng cao kiến thức sâu rộng về các hệ thống giáo dục quốc tế, (2) liên tục củng cố các mối quan hệ hợp tác, các cơ hội nối kết với đồng nghiệp qua việc sử dụng sáng tạo các công nghệ và hợp tác theo dõi quá trình học tập và tài liệu kiểm tra đánh giá của học sinh.
3. Hợp tác như thế nào?
Một trường Trung học Phổ thông ở Việt Nam muốn trở thành một trường có chương trình Trung học Phổ thông có chất lượng, trường ấy phải chọn một trường có chương trình VCE tại bang Victoria làm đối tác. Quy trình tiến hành có thể như sau:
Giai đoạn tìm kiếm đối tác: Trường Bên A (Việt Nam) chọn một trường có chương trình VCE ở bang Victoria gọi là Bên B làm trường đối tác.
Sau khi chọn được trường đối tác, hai trường tìm hiểu lẫn nhau (có thể qua một cuộc nghiên cứu tiền khả thi) và nếu được Hội đồng trường của mỗi bên chấp thuận, hai bên bắt đầu làm một Bản Nghiên cứu Kinh doanh khả thi (Business Plan) trước khi ký hợp đồng cung cấp dịch vụ (Services Agreement) mang tính pháp lý (có chữ ký của luật sư mỗi bên).
Theo đó, nhiệm vụ cụ thể mỗi bên có thể như sau:
Trường Bên B (Úc): (1) cung cấp toàn bộ tài liệu liên quan đến chương trình Trung học Phổ thông của bang nơi trường Bên B hoạt động;
(2) Mở các lớp tu nghiệp về phương pháp giảng dạy chương trình Trung học Phổ thông của Úc (thuộc bang Bên B hoạt động) cho giáo viên Bên A, kể cả các giáo viên giảng dạy chương trình lớp tiếng Anh chuẩn bị, và cung cấp tư vấn và hỗ trợ liên tục, bao gồm hỗ trợ lập kế hoạch giảng dạy và đánh giá học tập tại trường học;
(3) Theo dõi và tư vấn về các bài thi cuối mỗi học kỳ của học sinh Bên A, và (4) hàng năm tham dự lễ tốt nghiệp và cùng với Bên A phát chứng chỉ tốt nghiệp cho học sinh, và cử một vị đại diện làm Giám đốc chương trình tại trường Bên B.
Trường Bên A (Việt Nam): (1) chuẩn bị trường, lớp và trang thiết bị học tập phù hợp với các chuẩn mực tối thiểu để có thể giảng dạy một chương trình phổ thông quốc tế;
(2) Tuyển giáo viên (trong nước và/hoặc Việt Kiều) có thể giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh;
(3) Mở các lớp tu nghiệp hàng năm nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên Bên B, (4) tổ chức lễ tốt nghiệp hàng năm để cấp chứng chỉ tốt nghiệp cho học sinh, (5) hàng năm thanh toán phí dịch vụ cho Bên B theo cam kết trong Hợp đồng.
Ngoài chương trình Trung học Phổ thông (các lớp 11 và 12), nếu Bên A muốn hợp tác với Bên B, hai bên có thể hợp tác phát triển các cấp học khác trong giáo dục phổ thông theo một kế hoạch phát triển do Bên A đề xuất, ví dụ cấp K (các lớp mẫu giáo, vườn trẻ), cấp giáo dục tiểu học (1-6), cấp giáo dục trung học cơ sở (7-10).
Tiến hành bậc nào trước, Bên A cần tham khảo rộng rãi trước khi quyết định.
4. Hệ thống giáo dục Úc và các mô hình của chương trình VCE
Muốn biết chương trình Trung học Phổ thông của nước Úc hay chương trình VCE của bang Victoria, trước hết phải biết hệ thống giáo dục phổ thông của Úc.
Hệ thống giáo dục phổ thông Úc gồm có giáo dục phổ cập (compulsory education) gồm có 6 năm tiểu học (từ lớp 1 đến lớp 6) và 4 năm giáo dục trung học cơ sở (từ lớp 7 đến lớp 10). Trung học phổ thông của Úc có 2 năm (lớp 11 và lớp 12).
Học sinh tại bang Victoria hoàn thành cấp học này được cấp chứng chỉ tốt nghiệp gọi là VCE (Victorian Certificate of Education), và/hoặc Chứng chỉ Trung học Phổ thông Thực hành VCAL. Các chứng chỉ này có giá trị trên toàn nước Úc.
Có ba loại mô hình Trung học Phổ thông/VCE được sử dụng giảng dạy ở ngoài nước Úc:
1. Mô hình chính thức: Học tất cả 4 đơn vị học tập (1-4) trong hai năm từ lớp 11 đến lớp 12.
2. Mô hình tích hợp chỉ học lớp 12: Dành cho những học sinh tích hợp từ các đơn vị học tập 1 và 2 của lớp 11 trong các trường tại Việt Nam và muốn có Chứng chỉ Trung học Phổ thông/VCE chỉ học các đơn vị 3 và 4 ở lớp 12.
3. Mô hình tích hợp học lớp 12 ở Úc: Các học sinh đã hoàn thành các đơn vị tích hợp 1 và 2 của lớp 11 ở Việt Nam, muốn đi du học ở Úc để lấy chứng chỉ VCE, khi vào Úc học sinh chỉ cần học các đơn vị 3 và 4 của lớp 12 tại bang Victoria của Úc.
5. Các môn học cho học sinh vùng Bắc bán cầu (Việt Nam) từ tháng 9 năm trước đến tháng 6 năm sau (được các trường đại học trên toàn nước Úc công nhận):
1. Kế toán
2. Sinh học
3. Tiếng Anh
4. Tiếng Anh như một ngôn ngữ bổ sung
5. Hóa
6. Tiếng Trung Quốc
7. Tính toán
8. Công nghệ thông tin
9. Tiếng Anh
10. Toán cao cấp
11. Toán đại cương
12. Các phương pháp toán học
13. Vật lý
14. Toán đặc biệt
15. Tiếng Việt
16. Tiếng Việt như một ngôn ngữ bổ sung (cho học sinh quốc tế)…….…
6. Các trường nào ngoài nước Úc đã áp dụng chương trình VCE?
Trong đó có 27 trường tại các thành phố lớn của Trung Quốc như Bắc Kinh (3 trường), Thượng Hải (3 trường), Giang Tô (5 trường), Chiết Giang (3 trường), Quảng Đông, Sơn Đông, Hà Nam (mỗi tỉnh có 2 trường, và 9 trường còn lại mỗi tỉnh 1 trường.Có 30 trường trong 4 quốc gia đã áp dụng chương trình VCE của bang Victoria.
Ngoài Trung Quốc ra, Phillippines, Timor Lest và Vanuatu mỗi nước có một trường.
7. Tại sao học ở Thành phố Melbourne?
Victoria là một trong những điểm đến hàng đầu ở Úc cho du học sinh, với 200 nghìn du học sinh trong năm 2017.
Có nhiều học sinh tốt nghiệp VCE ở nước ngoài chọn học bậc cao đẳng, đại học tại bang Victoria, do bang này cung cấp ba loại chứng chỉ tốt nghiệp: chứng chỉ Trung học Phổ thông VCE, chứng chỉ Trung học Phổ thông Thực hành (VCAL) và chứng chỉ Trung học Phổ thông tại trường (VCEi).
Ngoài ra thành phố Melbourne còn có đặc điểm là một thành phố có cuộc sống với tiêu chuẩn cao và có chất lượng:
– Bảy trong số 10 trường đại học của Victoria xuất hiện trong bảng xếp hạng của QS World University.
– Các trường đại học tại bang Victoria có kinh nghiệm rộng rãi trong lĩnh vực nghiên cứu với 96 ngành đào tạo được xếp "trên tiêu chuẩn thế giới" trong bảng xếp hạng Xuất sắc về Nghiên cứu của nước Úc.
– Theo bảng của QS về các Thành phố Sinh viên tốt nhất năm 2018 (Best Student Cities in 2018) thì Thành phố Melbourne là thành phố sinh viên tốt nhất tại nước Úc và thành phố sinh viên tốt nhất đứng thứ ba trên thế giới, sau thành phố London và Tokyo (https://topuniversities.com/city-rankings/2018).
8. Một số lợi ích
Áp dụng Chương trình Trung học Phổ thông Úc, dù thuộc bang nào, đều có những điểm mạnh sau:
– Chương trình Trung học Phổ thông Úc (VCE tại bang Victoria và các bang, lãnh thổ) là một giải pháp giúp (1) nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông ngang hàng với chất lượng giáo dục tại các nước phát triển và (2) giảm thiểu khoảng cách về chất lượng giáo dục trong hệ thống các trường giáo dục phổ thông của Việt Nam (1-12).
– Chất lượng giáo dục nâng cao nhưng ngân sách giáo dục không gia tăng nếu có nhiều trường tham gia áp dụng mô hình giáo dục của Úc nhờ phát triển bộ phần mềm sử dụng trong các lớp tu nghiệp giáo viên về giảng dạy và đánh giá (Certificate IV in Training and Assessment) trong các trường đối tác Việt Nam.
– Các trường dạy chương trình Trung học Phổ thông của Úc tại Việt Nam có thể chọn dạy chương trình Trung học Phổ thông Úc bên cạnh chương trình trung học phổ thông của Việt Nam.
Điều này sẽ giúp học sinh theo học để cùng một lúc có cả chứng chỉ Trung học Phổ thông của Việt Nam và chứng chỉ Trung học Phổ thông của Úc (VCE, HSC…).
– Mô hình hợp tác này thúc đẩy việc thiết lập mối quan hệ chặt chẽ giữa giáo viên ở các trường phổ thông tại Việt Nam và giáo viên tại các bang và lãnh thổ của nước Úc.
9. Cơ quan VCAA quản lý chương trình VCE
VCAA hay Cục Chương trình và Đánh giá chất lượng giáo dục bang Victoria, là một cơ quan luật định độc lập chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Giáo dục bang Victoria, phụ trách tất cả các trường phổ thông công lập và trường ngoài công lập.
Nhiệm vụ của VCAA là cung cấp các chương trình VCE, đánh giá và báo cáo chất lượng nhằm phục vụ cho việc học tập suốt đời (www.vcaa.vic.edu.au).
Nguồn: dựa trên tài liệu của VCAA, Websites của nhiều tổ chức, cơ quan và quan điểm riêng của người viết (Email: thuxnguyen3072@gmail.com).
Giáo sư Nguyễn Xuân Thu
Thái Hải (SSDH) – Theo Báo Giáo Dục
