SSDH – Viết luận cho học bổng các nước Châu Âu có gì khác so với học bổng Mỹ. Hãy xem những kinh nghiệm do người trong cuộc chia sẻ dưới đây nhé.
Xin chào mọi người! Mình là Ánh Dương. Tháng 9 sắp tới mình sẽ trở thành tân sinh viên Cử nhân ngành International Business Economics của trường Budapest Business School (BGE) tại thủ đô Budapest, Hungary với Học bổng Hiệp định Hungary – Stipendium Hungaricum (Tài trợ Học phí, Bảo hiểm, Chi phí ăn ở).
Trước khi đạt được Học bổng Hiệp định vào năm 2022, khi còn là học sinh lớp 12, mình cũng đã từng tự apply du học Mỹ. Mình đã khá may mắn và nhận được một số học bổng/ gói hỗ trợ tài chính từ các trường bao gồm: Warren Wilson College (30 ngàn USD/năm); Salve Regina University (92 ngàn USD/năm); Widener University (36 ngàn USD/năm), Oregon University (30 ngàn USD/năm),…
Mình tin chắc rằng cũng có rất nhiều bạn giống mình, tìm kiếm học bổng của nhiều nước khác nhau để tối đa hóa cơ hội thực hiện ước mơ du học của bản thân. Vì vậy, mình muốn chia sẻ một chút về sự giống và khác nhau giữa các bài luận của Học bổng các nước Châu Âu so với Học bổng Mỹ.
DISCLAIMER: bài viết hoàn toàn dựa trên trải nghiệm cá nhân của mình và chỉ mang tính chất tham khảo. Cảm ơn mọi người đã đón đọc.
____________________
1. LOẠI CÂU HỎI
Học bổng Châu Âu
Đối với học bổng của châu Âu, các câu hỏi thường sẽ là dạng Motivation Letter. Ví dụ như các học bổng Hiệp định giữa chính phủ Việt Nam và các nước châu Âu (Hungary, Ba Lan, Bungary,…) hay học bổng của trường như UM Global Studies Scholarship (Hà Lan)
Các câu hỏi có thể dài ngắn khác nhau, yêu cầu chung chung rằng hãy viết Motivation letter hoặc có yêu cầu chi tiết như học bổng UM Global Studies của University of Maastricht:
Your letter of motivation should be up-to-date and specifically tailored to the Global Studies Scholarship…. Be sure to argue why this scholarship is important to you, why you should be selected, and what your role as an ambassador of UM would be during your scholarship period, and during the upcoming years after you finish your studies at UM.
Motivation letter xoay quanh các vấn đề như: Lí do bạn chọn học bổng, đất nước, ngành học này; Định hướng tương lai của bạn; Bạn có thể đóng góp gì cho cộng đồng nơi bạn đến/ đất nước của bạn;… tùy theo yêu cầu cụ thể (nếu có) của từng học bổng.
Như vậy, mục đích của lá thư này là để phía học bổng có thể hiểu về con người, hoài bão và những dự định tương lai của bạn. Vì vậy, chúng yêu cầu người viết cần suy nghĩ và có định hướng rõ ràng về lựa chọn của mình và kế hoạch trong tương lai.
Đối với khi apply vào các trường đại học ở Mỹ nói chung và apply học bổng nói riêng, chúng ta sẽ cần viết nhiều bài luận hơn cả về dạng và số lượng.
Mọi applicant sẽ cần viết 01 bài luận chính (a.k.a Personal Statement, a.k.a Common App essay) dài 650 từ gửi đến tất cả các trường bạn nộp đơn vào. Common app ra 7 đề bài không đổi hằng năm nhưng với đề số 7 là “Share an essay on any topic of your choice” thì thực ra bạn có thể chia sẻ về bất kì mẩu chuyện, sự chiêm nghiệm, bài học nào của bản thân. Mục đích của bài viết là để cho ban tuyển sinh thấy bạn là con người như thế nào, cá tính, hoài bão, cuộc sống của bạn ra sao.
Bên cạnh bài luận chính, các trường sẽ thường yêu cầu một số bài luận phụ (Supplemental Essay) . Đó có thể là những câu hỏi ngắn (100-150 từ) hoặc những bài luận dài (1-2 trang A4). Mình luôn ấn tượng với đề bài của University of Chicago với những topic khác bọt (và ố zề). Ví dụ như:
Was it a cat I saw? Yo-no-na-ka, ho-ka-ho-ka na-no-yo (Japanese for “the world is a warm place”). Może jutro ta dama da tortu jeżom (Polish for “maybe tomorrow that lady will give a cake to the hedgehogs”). Share a palindrome in any language, and give it a backstory.
Genghis Khan with an F1 race car. George Washington with a SuperSoaker. Emperor Nero with a toaster. Leonardo da Vinci with a Furby. If you could give any historical figure any piece of technology, who and what would it be, and why do you think they’d work so well together?
Tổng kết nhỏ, dù là apply cho học bổng nào, mục đích của bài luận cũng đều hướng đến việc tìm hiểu “bạn là ai?”. Tuy nhiên, luận văn Mỹ sẽ muốn nhìn sâu vào cá tính, con người của bạn,khả năng sáng tạo của bạn và những giá trị nào mà bạn tôn thờ thông qua những chia sẻ rất cá nhân và có thể “vulnerable”. Common essay mà mình viết năm ấy “personal” đến nỗi chỉ có mình, một chị chữa bài cho mình và hội đồng thi biết là mình viết gì thôi. Ngược lại, đối với học bổng Châu Âu và Motivation letter, họ muốn hiểu hơn về con người bạn một cách tổng quát và những dự định tương lai cho bản thân và sự nghiệp.
2. KỸ THUẬT VIẾT
Bản chất việc viết Motivation Letter và Personal Statement đã luôn là khác nhau rồi. Vậy nên cách tiếp cận, kỹ thuật viết và giọng văn chắc chắn sẽ khác nhau. So sánh hơi khập khiễng chút, Luận Mỹ sẽ như combo văn tự sự + biểu cảm + nghị luận về sự kiện/chiêm nghiệm trong quá khứ, Motivation letter của Châu Âu là văn thuyết minh + tự sự về tương lai.
2.1. CÁCH TIẾP CẬN:
Để chọn ra một chủ đề hay cho bài luận Mỹ, bạn cần phải đi sâu vào những ngóc ngách nhỏ nhất trong tâm hồn. Mình thường liệt kê ra những characteristics và traits mà mình muốn người khác nhìn vào nhất và những câu chuyện/sự kiện tương ứng với các traits đó. Chủ đề cuối cùng được chọn cần làm nổi bật được tính cá nhân của bạn nhưng đồng thời có thể khiến người đọc đồng cảm và liên tưởng được luôn. Bài viết có thể thể hiện ra sự chưa trưởng thành, mộng mơ a.k.a sự vulnerability của applicant (tuy nhiên vẫn cần phải tinh tế để không mắc phải sự kể lể và sự pick me pick me pick me up). Như vậy, viết luận Mỹ là nhìn về quá khứ.
Đối với bài luận cho các nước Châu Âu, ta lại cần có một cái nhìn tổng quát hơn. Ngồi suy ngẫm về “a big picture” – một bức tranh lớn từ lúc bạn chọn ngành, trường, nước và học bổng này tới việc bạn sẽ làm gì khi học và trong tương lai xa, mục tiêu sự nghiệp và những đóng góp bạn có thể tạo ra là gì. Hình dung tương lai thật rõ ràng là điều cần làm đối với học bổng EU.
2.2. KỸ THUẬT VIẾT:
Mình nghĩ điểm chung khi viết của cả hai loại bài này là người viết cần để tâm đến một mục đích tối cao – thể hiện cho hội đồng tuyển sinh mình là một ứng viên sáng giá, phù hợp và xứng đáng. Và vì luận là một không gian thêm bên cạnh những phần liệt kê thành tích, ta cần thể hiện ra những khía cạnh cụ thể và chưa được nhắc tới. Cần tránh kể lể về thành tích mà hãy “show, don’t tell”. Ví dụ, ở trong letter mình viết cho học bổng Hiệp định Hungary, thay vì đơn giản nói “I really love Hungarian culture”, mình đã miêu tả hành động tìm hiểu về điệu nhảy truyền thống của Hung với nhiều tính từ miêu tả “Listening to and watching the gypsy Hungarian folk dance with mixing teutonic-style slap dancing and Slavic Cossack-style footwork on the internet,…” để cho hội đồng thấy mình thực sự tìm hiểu và yêu thích nền văn hóa này chứ không đơn giản là nói yêu thích để được học bổng.
Về sự khác biệt, nếu như với luận Mỹ, ứng viên thường rất sáng tạo trong cách viết. Bài viết có thể có nhiều lớp lang, luôn có phép ẩn dụ, nhân hóa nhiều tầng để “ý tại ngôn ngoại”, đưa vào câu chuyện nhiều lớp nghĩa. Thì đối với học bổng châu Âu, ứng viên cần một cách trực tiếp, bộc trực nhất thể hiện suy nghĩ, quan điểm, ước mơ của mình. Văn phong khi viết Motivation Letter không cần cầu kỳ, hoa mỹ mà thay vào đó là sự trong sáng, rõ ràng trong cách trình bày và lập luận.
Mình hy vọng bài viết này đã có những thông tin phần nào hữu ích cho mọi người.
SSDH (tác giả Ánh Dương – Scholarship hunters)
