Sẵn sàng du học – Để có được một trải nghiệm thú vị trọn vẹn nhất, bạn cũng phải đủ dũng cảm để chiến thắng nỗi sợ trước thế giới ẩm thực ngầm đầy phức tạp của Nhật Bản.
Tôi những tưởng natto (đậu nành lên men) đã là món ăn đáng sợ nhất của Nhật Bản rồi, nhưng không, có những món ăn còn ghê hơn, ác mộng hơn tồn tại tại quần đảo này như đang dụ dỗ những vị khách quốc tế. Tôi đến từ Úc, nơi mà hình ảnh về những món ăn Nhật Bản chỉ là sushi và tempura cùng với sốt teriyaki. Những món ăn thực sự đáng sợ đang chờ đợi tại thế giới ẩm thực Nhật Bản, từ những loài sinh vật biển kỳ quái cho đến những loại trái cây kỳ lạ như akebi.
Có tận 400 từ trong tiếng Nhật để miêu tả về đặc điểm của những thức ăn. Nhiều từ là những từ tượng thanh quyến rũ như fuwa fuwa (mịn) hay mochi mochi (dai). Đây, sau đó, là chuyến hành trình ẩm thực tượng thanh của tôi.
Cảnh báo: Những món ăn sau đây có thể sẽ gây rối loạn vị giác cũng như tâm lý của bạn.
Và vì đã cảnh báo như vậy rồi, tôi sẽ bắt đầu với những món nhẹ nhàng như là Anthony Bourdain hạng nhẹ và rồi kết thúc với những món ăn thực sự đáng sợ.
1. Beta beta yokan
Tôi thích các loại bánh. Nhưng đáng tiếc ở Nhật Bản là họ chủ yếu làm các bánh đó với nhân anko (hay còn gọi là an), gồm anzuki (đậu đỏ) và kem ngọt. Từ manju (bánh mỳ hấp) cho đến mochi (bánh bột gạo), Nhật Bản có đầy dẫy những chiếc bánh anko như là những quả bom được ngụy trang thành món tráng miệng.
Yokan là anko hơi đàn hồi giống thạch và khối kanten (thạch tảo). Đây là đặc sẳn của TOraya, một đế chế wagashi (đồ ngọt truyền thống) được thành lập ở Kyoto vào khoảng đầu những năm 1500 và là nhà cung cấp cho Cung điện Hoàng gia. Bạn có thể mua yokan tại của hàng bách hóa Toraya hay tại các quàn cà phê trên khắp Nhật Bản.
Yokan là một loại thức ăn bổ dưỡng, đặc và (theo cách người Nhật gọi nó) beta beta (dính và rất ngọt). Như với bơ đậu phộng, những fan của anko thường hay thích tranh cãi giữa mềm mịn hay là cứng thì ngon hơn, nhưng đối với người phương Tây này, việc đậu được làm thành kẹo khá là kỳ vì tôi nghĩ tới món chili con carne. Nó cũng không đến mức khó chịu nhưng sẽ không thể thay thế được Pocky, món ăn vặt mà tôi yêu thích.
2. Tsuru tsuru tororo
Những món chay cũng không thể xem nhẹ tại Nhật Bản, nơi mà đặc điểm của thức ăn như neba neba (dinh dính, như natto vừa được nhắc đến ở phần mở đầu) được tôn kính. Tororo là một món sền sệt có vị nhạt và có yamaimo sống nghiền (yam núi), thường được rưới lên cơm hay mì với nước tương và hành xanh và người ta khuyến khích tạo ra tsuru tsuru (tiếng ăn xì xụp) khi ăn món này.
Ngày xưa, tororo được ca ngợi như là một món ăn kích thích ham muốn tình dục, được gọi là "liều thuốc của những ngọn núi" và được miêu tả là – khi ăn kèm cùng một quả trứng sống – thì sẽ như bầu trời "với ánh trăng tròn". Eo ôi, tôi nghĩ người Nhật có thể bôi sáp lên thơ văn được, vì tôi cảm thấy như là mình đang ngập trong đờm. Bạn tôi và tôi đã chịu thua sau khi mới dùng 1/3 món nhớt này.
Yamaimo thường được bán dưới dạng nghiền và đóng đông tại các siêu thị hay được chuẩn bị tại một số nhà hàng đặc trưng. Một trong những điểm đến đặc trưng nhất là nhà hàng Chojiya, tại Mariki-juku ở tỉnh Shizouka, một quán ăn với bầu không khí cổ điển với mái tranh được thành lập năm 1586.
3. Saku saku inago
Những con côn trùng nhiều chân với đôi mắt tròn xoe trông có vẻ đáng sợ nhưng tôi đã thử một số món saku saku (mỏng mang, giòn) tại Tsumago-juku ở tỉnh Nagano nơi inago (châu chấu) chiên với nước tương và đường và thấy chúng cũng khá là ổn. Nhắm mắt lại và bạn sẽ thấy mình như đang nhai senbei (bánh gáo). Tôi có thể nhâm nhi món này khi xem Netflix.
Trong lịch sử, ingao và các loài sinh vật khác như ấu trùng ong bắp cày và các loại nhộng tằm được tiêu thụ ở những vùng nông thôn ở các tỉnh đất liền, những nơi không có bờ biển để đánh bắt hải sản như Nagano và Gifu. Ryokan (nhà trọ truyền thống), các cửa hàng lưu niệm và các siêu thị đến giờ vẫn quảng bá côn trùng như là những đặc sản của khu vực.
Côn trùng có tại quê hương của họ, có nguồn gốc từ Tokyo's Michelin – với sự có mặt của Den, nơi mà có món kiến sẽ vỡ trong miệng khi ăn và tạo ra hương vị chanh. Giá thành rẻ, dồi dào, nhiều dinh dưỡng, tiết kiệm không gian, sinh sản nhanh là đặc điểm của món côn trùng, món ăn biết đâu có thể là thức ăn của tương lai. Ấu trùng ong chắc sẽ có vị như kẻo dẹo hương hạt dẻ, vậy còn vị bánh quy nhúng sô cô la?
4. Puri puri motsu
Tiêu thụ nội tạng tăng vọt vào thời kỳ hậu Thế chiến thứ hai của Nhật Bản do thiếu lương thực. Ngày nay, tinh thần mottainai (tránh lãng phí) vẫn được trân trọng và thể hiện qua sự phổ biến của motsu, horumon hay naizo (tất cả đều là những loại nội tạng của lợn hay bò). Đầu bếp Yakitori (gà nướng) có thể chặt một con chim thành 40 phần có thể ăn được, từ bộ phận tử cung như cao su cho đến cái mào mềm.
Nấu bằng than và thêm nước sốt siro khiến cho những miếng vụn thịt trở thành những phần ăn nhỏ hấp dẫn. Tôi đã không nuốt nổi những miếng puri puri (đàn hồi, nẩy) bí ẩn trong một motsunabe (lẩu nội tạng) bò nhưng nước hầm thì thật tuyệt vời và đầy những phức cảm lạ lẫm. Nhưng điều không may là tôi vẫn còn bị ám ảnh bởi món ruột ngựa cứng nhắc mà mình được ăn tại Thung lũng Kiso.
Motsu khá là giản dị, với giá bình dân, hãy đi theo những chiếc đèn lồng đỏ hay đường ray xe lửa để đến izakaya (pub) và những gian hàng mở trong những con hẻm hay xung quanh những ga tàu. Tới Osaka, nơi được cho là cái nôi của món nướng nội tạng của Nhật Bản. Fukushige Horumon có menu tiếng Anh. Hakata nổi tiếng với motsunabe và Hiroshima là sân nhà của horumon tempura.
5. Nuru nuru shirako
Tại đảo quốc này, đại dương mang đến cả những kho báu lẫn nỗi kinh hoàng. Shiokara là hải sản thái nhỏ, thường là mực, được bọc trong lòng lên men của nó. Odori-don (mực hoặc bạch tuộc "nhảy múa") với món thịt vẫn còn đang giãy từ con vật vừa mới bị giết. Tuy nhiên, thức thách tâm lý lớn nhất là milt hoặc shirako (túi tinh trùng cá, thường từ cá tuyết).
Trông như những xúc tu của quái vật trong những bộ phim kinh dị, nuru nuru (nhầy nhụa, trơn) shirako còn có lúc được gọi là "tinh trùng cá", nhưng được dịch là "những đứa trẻ da trắng". Không, chúng không hề đáng sợ một chút nào cả. Nó chỉ là không có vị cụ thể, chút ngậy của kem và trứng; gợi lên vị đậu phụ mềm. Loại nước sốt chanh đậu nành đi kèm cũng không thể làm sạch hẳn được cái lớp nhầy nhầy còn sót lại được. Bạn sẽ cần một ly nước khá mạnh đấy.
Nếu thích, bạn có thể mua shirako ở izakaya, quầy sushi hay những gian hàng tại chợ hải sản, đặc biệt là vào mùa đông. Vẫn còn sốc từ món tororo, người bạn tôi từ chối tham gia thử món này.
"Nào. Thử một chút thôi."
"Không."
"Chắc tại tôi giới thiệu sai cách rồi. Thế nếu tôi bảo nó là một loại dịch có chứa tinh trùng thì sao?"
"Không!"
Đừng ăn shirako để thành "Người Nhật Bản". Chỉ có một trong số 7 người địa phương trả lời rằng thích món này khi tôi hỏi họ. Đừng ăn nó vì kudos. Khi tôi chia sẻ về câu chuyện về shirako, mọi người không đập tay hay cụng tay với tôi mà chỉ trả lời bằng sự im lặng.
Tôi đã cố ăn những thực phẩm kỳ dị này để nghiên cứu câu chuyện này và nghĩ là mình đã chịu đủ rồi, nhưng sau đó, tôi lại đã bắt đầu thềm motsu nướng! Nhờ du lịch, chúng tôi hập tụ được những kinh nghiệm mới và thay đổi theo những cách mà chính mình cũng không thể ngờ. Tất nhiên những lỗi lầm là không thể tránh khỏi. Tôi đã do dự – và sợ hãi – bên ngoài những quán ăn hấp dẫn với 8 chỗ ngồi cùng với menu chỉ toàn tiếng Nhật với những thứ như ký tự tượng hình. Có lẽ đã đến lúc phải bước qua noren (rèm cửa).
Tôi còn ăn cả tinh trùng của cá rồi – còn điều gì tệ hơn có thể xảy ra nữa đây?
Người dịch: Minh Đức (SSDH)
