Sẵn sàng du học – Theo báo cáo tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) năm 2015, Nhóm Công tác giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) đã cho thấy số lượng học sinh Việt Nam ra nước ngoài học hàng năm có xu hướng ngày càng cao. Hiện nay có hơn 110.000 học sinh du học ở 47 quốc gia.
Thay vì học trường quốc tế hãy cho trẻ du học tại nước ngoài – Nguồn Internet
Chính vì thế mà các bậc phụ huynh ngày càng có xu hướng cho con theo học tại các trường quốc tế trong nước ngay từ bậc tiểu học và trung học để có được nền tảng vững chắc trước khi gia nhập môi trường giáo dục quốc tế thực sự.
Theo thống kê, có hơn 40 trường quốc tế với các mô hình khác nhau tập trung tại hai thành phố lớn là TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội với hàng trăm ngàn học sinh đang theo học từ hệ mầm non đến PTTH.
Chi phí học tập tại các trường quốc tế dao động từ 300 đến 400 triệu đồng. Với các chương trình phổ thông trung học thì có khi nó lên đến con số 450 triệu đồng.
Học phí của một trường quốc tế tại Việt Nam – Nguồn vietcan.ca
Khi cho các em tham gia học tại các trường quốc tế, hầu hết các phụ huynh đều muốn có sự chuẩn bị tốt nhất để con em mình có thể bắt nhịp và hòa nhập tốt khi đi du học, và về lâu dài là với mục đích định cư, trở thành công dân toàn cầu. Cũng với chi phí đó du học tại một quốc gia Bắc Mỹ với mức phí vào khoảng 500 triệu liệu có điểm gì xuất sắc đặc biệt hơn hay không?
Nền tảng văn hóa và tư duy sáng tạo
Tôi từng tư vấn cho một cô bé dự định đi Canada theo diện Skilled Worker. Background cô bé khá good, đã du học từ lúc phổ thông tại Anh, làm tình nguyện viên quốc tế, đi tới nhiều nơi trên thế giới. Đặc biệt là ngoại ngữ cực giỏi thông thạo cả 2 thứ tiếng Anh, Pháp. Trong quá trình trao đổi tôi và cô có bàn luận về chủ đề học art tại Canada là khó có việc làm vì cạnh tranh không lại với dân bản xứ. Cả hai cùng thống nhất nguyên nhân là do tư duy sáng tạo của người Việt sẽ không cạnh tranh lại với dân bản xứ. Đây chính là nguyên nhân học các ngành marketing, art, thiết kế,… tại Canada mà không có nền tảng thì rất khó xin việc.
Vậy việc này thì có liên quan gì đến việc học tại trường quốc tế và du học nước ngoài từ lúc còn nhỏ. Cô bé có nói rằng về tư duy sáng tạo các em dân bản xứ được đào tạo một vững chắc từ nhỏ. Học tại các trường quốc tế có thể giúp các em có thể hình thành tư duy này tuy nhiên nó không thể nào bằng được với môi trường quốc tế đúng nghĩa.
Khi đi du học các em tiếp xúc với người bản xứ từ bạn học đồng lứa, thầy cô, hàng xóm, cho đến nhiều thành phần khác nữa từ đó giúp các em từng bước hình thành tư duy, phong cách sống của một người Bắc Mỹ. Thế kỷ 21 khi nền kinh tế đã chuyển đổi thành nền kinh tế tri thức, khi nguồn tài nguyên đang cạn kiệt dần cũng như yếu tố cạnh tranh theo thời gian ngày càng khốc liệt, một người làm việc với tư duy sáng tạo lúc nào cũng là ưu tiên hàng đầu tuyển dụng tại các công ty. Hãy cho bé một nền tảng để có thể cạnh tranh với các du học sinh khác trên đường đua trở thành công dân toàn cầu.
Sự tự lập của bản thân
Tư duy sáng tạo hình thành từ ý thức suy nghĩ độc lập: một con người nếu không thể có tư duy sáng tạo khi không dám tự tin về chính bản thân mình.
Tôi kể tiếp một câu chuyện, năm 2010 trong một chuyến đi du lịch tại Đà Lạt, tôi tình cờ có gặp được hai cô bé người Na Uy và Thụy Điển ngay bến xe dưới chân đỉnh Lanbiang. Hai cô bé được cha mẹ cho đi du lịch Việt Nam trong dịp nghỉ hè. Và các bạn có hình dung được điều này không: hai cô bé chỉ mới 11, 12 tuổi, cả hai chỉ mới quen biết nhau trong chuyến đi này. Khi đó tôi chợt nhớ lại năm 11, 12 tuổi mình đã làm được những gì ta, hay là chủ yếu là đi học được cha mẹ đưa rước, rồi tụ tập cùng đám bạn đi phá làng phá xóm.
Một câu chuyện khác, cách đây vài tuần tôi có gặp lại người bạn thời trung học. Hiện tại hắn đang làm nghiên cứu sinh tại Đại học Quốc gia TP.HCM. Hắn có kể một trường hợp như sau: trong nhóm nghiên cứu sinh của hắn có nhận vào một bạn tốt nghiệp giỏi tại trường Trường Đại Học Khoa Học Tự Nhiên TP Hồ Chí Minh. Mặc dù tốt nghiệp giỏi nhưng bạn này hầu như rất thụ động trong công việc, không thể chủ động làm bất cứ cái gì mà lúc nào cũng hỏi cho dù điều đó là những điều đơn giản nhất.
Chính lúc này tôi mới cảm nhận được tại sao hầu hết các bạn trẻ Việt Nam lại thua kém người nước ngoài sau khi ra trường, đơn giản khi họ giải quyết công việc dựa trên tư duy sáng tạo còn các bạn Việt Nam thì giải quyết rập khuôn. Vì sao lại như vậy vì người Việt Nam không dám thay đổi, một phần vì lý do sợ trách nhiệm cũng như không tin vào chính mình, không dám bước đi bằng đôi chân của chính mình. Trong bối cảnh kinh tế ngày càng phát triển, dậm chân tại chỗ là đã thụt lùi, người dám tiên phong dám bước tới trước thì mới gặt hái được thành công. Mà để hình thành nên nhân cách dám nghĩ dám làm như vậy, không gì tốt bằng việc học tập trong môi trường tiên tiến.
Xây dựng hệ thống networking
Khi đọc đến đây cũng có nhiều người sẽ phản bác là học tại trường quốc tế cũng có thể giúp các em hình thành tư duy sáng tạo và tinh thần tự lập. Tôi đồng ý với quan điểm đó, mặc dù nó không hoàn hảo như du học tại nước ngoài nhưng vẫn có những trường quốc tế rất tốt. Tuy nhiên nếu chỉ với hai điểm trên thì chưa đủ, lý do quan trọng nhất để cho trẻ du học sớm từ phổ thông đó chính là việc xây dựng networking.
Cho dù đến bất kỳ nơi đâu trên thế giới, thì mối quan hệ rộng đều giúp ích rất nhiều cho sự nghiệp của bản thân. Điểm này lại càng chính xác tại quốc gia Bắc Mỹ như Canada, khi hầu hết những công việc tốt đều thông qua hệ thống network. Do đó nếu phụ huynh có định hướng cho con em du học định cư tại một quốc gia nào đó thì hãy cho bé du học từ phổ thông.
Lý do thì rất là đơn giản, trong quá trình học tập tại nước ngoài, trẻ có thể xây dựng hệ thống các mối quan hệ cho mình. . Khi tôi trình bày quan điểm này cho một anh bạn thì nhận được câu nói đùa: “Ai biết được trong đám bạn của tụi nó có đứa sau này là thủ tướng thì sao?”.
Vậy với những mối quan hệ đã hình thành trong những năm tháng học tập đó, đặc biệt là nó được xây dựng từ trong môi trường chưa có nhiều sự cạnh tranh về mặt lợi ích như Cao đẳng, Đại học; những người bạn đó sẽ giúp ích rất nhiều cho con đường sự nghiệp con em bạn sau này. Đây là điểm khác biệt lớn nhất mà học tại các trường quốc tế không thể nào có được vì xung quanh các em lúc này chỉ có 2 thành phần: một là con em của người Việt Nam như con em bạn, hai là con em của người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam: hết nhiệm kỳ họ sẽ về nước. Những người bạn này liệu có giúp gì được cho con em bạn khi bạn định hướng cho cháu học tập và định cư tại quốc gia khác trong tương lai.
Giúp định hướng đúng về nghề nghiệp
Mấy ngày qua trên các diễn đàn cũng như các trang website đang nóng lên về vấn đề việc làm tại Canada. Điều này cũng báo hiệu được sự nhận thức của mọi người đang chuyển dịch từ việc du học sang định cư một cách hoàn chỉnh. Tuy nhiên để có thể cạnh tranh cũng như tìm được việc làm tại Canada là không dễ, cần có một lộ trình.
Muốn thắng bất kỳ trò chơi nào, thì đều phải có thông tin, tìm việc tại Canada cũng không nằm ngoài nguyên tắc đó. Vậy trẻ em du học sớm tại Canada sẽ được những gì ngoài những điểm tôi vừa trình bày ở trên: giúp các em có thể định hướng được nghề nghiệp của mình.
Với thông tin thu thập dưới dạng mắt thấy tai nghe, thông qua bạn bè, thầy cô cũng như môi trường tại chính quốc gia Canada giúp các em hiểu rõ: thị trường Canada đang cần những gì, em thích ngành nào, em có thể làm những gì, có những ai sẽ giúp các em trên con đường tạo dựng sự nghiệp sau này,… Trái ngược hẳn hoàn toàn với những em học ở trường quốc tế tại Việt Nam rất bở ngỡ vì không biết mình thích cái gì và nên học ngành gì, nghề gì khi du học tại Canada để có thể tìm được cơ hội định cư nếu không qua 1 quá trình tìm hiểu thông tin. Hãy cho các em một cơ hội để được phát huy hết khả năng của chính mình.
Với những điểm khác biệt như trên, theo quan điểm cá nhân của tôi, nếu có đủ điều kiện thì các bậc phụ huynh nên cân nhắc cho con em du học từ lúc phổ thông. Dẫu biết rằng điều đó sẽ là một sự hy sinh mất mác, không ai muốn con em mình phải sống xa gia đình từ nhỏ. Tuy nhiên lứa tuổi 15-18 lại là lứa tuổi phát triển mạnh về tâm sinh lý, vì vậy đây là thời điểm quan trọng để định hình tính cách cho trẻ. Tính cách tốt chỉ có thể hình thành và phát triển trong một môi trường tốt. Hãy cho trẻ một sự khởi đầu hoàn chỉnh, cũng như hành trang thật đầy đủ trước khi đặt chân lên đường đua cuộc đời. Suy ngẫm sâu xa, đầu tư cho giáo dục luôn là khoản đầu tư thông minh nhất.
Xin chân thành cảm ơn True Dream đã cung cấp bài viết này!
Thái Hải (SSDH) – Theo Vietcan.ca
