Luật Mỹ qui định du học sinh không được phép làm thêm ngoài trường học. Làm thêm trong trường thì việc ít mà nhiều người đăng ký, cơ hội gần như không có, nên nhiều du học sinh đành phải đi làm chui.>> Chuyện đi chợ của SV Việt ở Mỹ
>> Ngày đầu tiên đi học trên đất Mỹ
Đừng tưởng ở Mỹ giỏi tiếng Anh Mỹ là đủ để đi làm thêm và nói chuyện với mọi người. Ngoài những người bưng bê ở các tiệm phở tại Mỹ, hiếm ai có thể hiểu được nghĩa của chữ “diệt cò ke”, “là zí” và “lạt” là gì. Tiếng Anh cả đấy.
Tiếng Mỹ “trời ơi”
Bài học đầu tiên của nghề bưng phở mà nhiều người phải học khi đi làm chui ở các tiệm phở là phải thuộc lòng thực đơn, mang một lúc được sáu ly cối trà đá trong tay và phải có một đôi tai quen cách phát âm tiếng Mỹ kiểu “trời ơi”.
Sau vài ngày thử việc, ông chủ kêu tôi lại: “Ngày mai, tao cho mày tiếp khách, nhận order (yêu cầu đặt món ăn). Làm cho cẩn thận, làm sai là tự bỏ tiền túi ra đền đấy”. Ngày hôm sau, tiếp những người khách Mỹ đầu tiên, tuy có hơi run nhưng cũng nhận đặt món của khách khá trót lọt.
Tuy nhiên, không ngờ lại gặp khó khăn với chính đồng hương của mình. Gặp hai vợ chồng người Việt trung niên vào tiệm, tôi niềm nở tiếp từ ngoài cửa (dù sao cũng là đồng hương, phải phục vụ tận tình hơn chứ!). Bà vợ dõng dạc kêu: “Cho cô một diệt cò ke”, ông chồng thì: “Cho chú một tô lạt”.
Tưởng nghe nhầm, tôi hỏi lại nhưng vẫn nghe y chang. Trong thực đơn làm gì có món diệt cò ke? Bụng đã “đánh lô tô”, chết rồi, hôm nay là ngày đầu tiên làm chính thức, tôi đánh bạo hỏi lần cuối: “Dạ thưa, diệt cò ke là gì?”, bà khách nhìn từ đầu xuống chân người phục vụ như ngạc nhiên lắm và chỉ vào dòng chữ trong thực đơn: “Diet Coke nè!”. Thì ra đó là nước uống Coca Cola dùng cho người ăn kiêng.
Bà khách còn tốt bụng khuyên: “Con mới từ Việt
Ông khách kêu trời và lấy ngón tay chỉ vào chữ large (lớn) trên thực đơn: “Tao yêu cầu tô lớn chứ có kêu lạt mặn gì đâu, học tiếng Anh ở đâu mà yếu xìu vậy?”. Tiếng Mỹ của người Việt thì ra là như vậy! Người Việt nói tiếng Mỹ như thế, gặp người Hàn Quốc còn khủng khiếp hơn, khi họ nói: “Là zí, please” (Xin vui lòng, là zí) thì phải biết đó là họ muốn một tô lớn (large).
Muốn bưng phở phải thuộc tính nết của từng loại khách. Khách Hàn thích ăn hành tây, gặp khách Mễ phải luôn để sẵn thật nhiều chanh, gặp khách da đen phải luôn có sẵn chai xì dầu trên bàn để họ pha và uống chung với… nước trà.
Chưa kể, phải luôn để ý vì họ có lắm “trò ma”. Nhiều người ăn gần hết rồi, lựa lúc người phục vụ không để ý, họ bỏ vào đó vài sợi tóc và kêu ầm lên. Lúc đó dù biết rõ ràng khách muốn chuồn nhưng người phục vụ vẫn phải “ngậm bồ hòn làm ngọt” đến xin lỗi rối rít và xin phép… không lấy tiền. Và dĩ nhiên, sau đó “bão tố” sẽ được trút hết lên đầu những người phục vụ.
Công nghệ “ép”
Các tiệm Mỹ không dám nhận du học sinh vì như vậy là bất hợp pháp. Biết “phận làm chui”, hầu hết du học sinh người Việt chỉ làm tại các nhà hàng, tiệm ăn của người Việt hoặc người Hoa. Biết được điều đó nên các ông chủ ép tối đa.
Luân, du học sinh tại
Trời ở
Ở Việt
Ngọc, du học sinh ở California, kể: “Ngày đầu tiên xin việc, chủ ngọt ngào đưa ra mức lương 50 USD/ngày làm từ 12g trưa đến khoảng 9g tối (khoảng 5 USD/giờ). Nhưng vào làm rồi mới biết, 9g đóng cửa nhưng phải ở lại dọn dẹp đến gần 11g mới xong. Chưa kể làm cho tiệm ăn Tàu và Việt gần như phải chấp nhận một luật bất thành văn là kiêm nhiệm. Công việc của Ngọc là chạy bàn nhưng gánh cả dọn dẹp, rửa chén và thậm chí chùi toalet.
Hà (
Nếu không nói ra, chẳng ai biết Hà là con của một “đại gia” ở Sài Gòn, nhà có mấy biệt thự cho thuê, mẹ là đầu mối lớn ở chợ An Đông. Buổi sáng học đến 11g xong là chạy đi làm đến 9g tối. Liên tục 10 giờ mỗi ngày, 6 ngày mỗi tuần. Hà tâm sự: “Nhà em ở VN có người giúp việc nên chẳng bao giờ em đụng móng tay vào làm gì cả. Hồi mới đi làm, ba mẹ em không tin và hỏi liệu làm được mấy ngày. Em tức lắm, quyết tâm phải chứng minh cho gia đình biết em đã trưởng thành, có thể tự lo cho bản thân. Vì thế, em không được quyền bỏ cuộc. Nhiều khi tối về, tức và tủi thân quá, em đóng cửa nằm khóc một mình, nhưng sáng mai lại tiếp tục kiếp làm chui”.
Ở
Dù cần việc làm lắm nhưng anh cũng nghỉ. Nghỉ không phải nhục vì đi bưng phở mà cảm thấy lòng tự trọng bị xúc phạm.
Theo VnExpress/Tuổi Trẻ
